سورنهين تاريخ فيبرورئ تي اچي پهتس آنء,
تون به اچ ته پڇون تاريخ کان قوميت جو ڏانء.
*************
پرين پيارا ! پهريون عجز ۽ نياز سان ڀريل سلام قبول ڪريو ته پوء اوهان کي سنڌ جي تاريخ جو نياپو پهچايان:
Dr.Pathan wishes you Good Day.
[If heart is not there in mind, then it is impossible to understand sorrows of souls. If there is no beauty & love in mind, then there will be neither peace, nor progress in hearts and society. In such a situation, people strive to know others, but never self and situation]
جي ناھي دل دماغ اندر، تان پوء من مطلب سندو محتاج،
دوکي دلبي فریب سواء، رانول سمجھي ڪين رواج،
سو سورن منجھ سماج، جو پري سونھن سرت سلام کان.
*************
“واقعاتي تاريخ“ جي حوالي سان سوچڻ ۽ لوچڻ بابت اوهان کي سنڌ جي تاريخ جو سنهو:
16.2.1839:
پاٽينجر اڄ پنهنجي گورنر جنرل کي هڪ تفصلي خط لکيو آھي, جنهن ۾ ھو لکي ٿو ته مير نور محمد خان نياپو ڪيو آھي ته منوڙو ٻيٽ اوهان انگريزن کي آيو ۽ اهو ڀلي موٽائي نه ڏيو. پر منهنجي اها ڳالھ هتي ڪنهن سان نه ڪجان.
16.2.1856:
ممبئي سرڪار سنڌ جي ڪمشنر جي گذارش قبول ڪندي فيصلو ڪيو ته ڪو ڄاڻو تجربيڪار فوٽو گرافر سنڌ ۾ مقرر ڪبو, جيڪو سنڌ جي شاندار عمارتن جا فوٽو ڪڍندو ته سنڌ جي فن عمارتسازئ کي تصويرن ذريعي تاريخ جي ورقن ۾ محفوظ ڪجي.
16.2.1857:
سنڌ جي ڪمشنر صوبائي حڪومت کان شڪاپور ۾ انگريزي اسڪول کولڻ جي منظوري ۽ مالي مدد وٺڻ لاء اڄ لکپڙھ ڪئي.
16.2.1857:
سنڌ جي ڪمشنر ممبئئ جي صوبائي سرڪار کان اجازت گهري ته سنڌ جي ٻيلن کي واڍئ ۽ قبضن کان بچائڻ لاء نئين انتظامي جوڙڪ ڪري, سڌئ طرح ڪمشنر جي نگرانئ ۾ رکجن سندس ماتحت ” ٻيلن لاء اسسٽنٽ ڪمشنر“ مقرر ڪجي.
16.2.1969:
ايوبي حڪومت ملڪ مان امرجنسي هٽائڻ جو فيصلو ڪيو ته مخالف ڌر وارن مطالبو ڪيو ته هاڻي سمورا سياسي قيدي آزاد ڪيا وڃن ته پوء سرڪار سان ڳالهيون ڪبيون.
16.2.1971:
ذوالفقار علي ڀٽي شرط رکيو ته قومي اجلاس ۾ تڏهن وڃبو, جڏهن شيخ مجيب سان سندس ڇهن پوائنٽن واري سياسي فارمولا تي ڳالهيون ڪامياب ٿين.
16.2.1972:
صدر ذوالفقار علي ڀٽي بلوچستان ۾ قائم عطاالله منيگل جي حڪومت ڊاٿي ۽ نئشنل عوامي پارٽئ سان واسطو رکندڙ ٻن گورنرن (بلوچستان وارو گورنر غوث بخش بزنجي ۽ سرحد جي گورنر ارباب سڪندر حيات) کي لاهي, اڪبر بگٽئ کي بلوچستان ۽ اسلم خٽڪ کي سرحد جو گورنر مقرر ڪيو. مفتي محمود احتجاج طور سرحد جي وڏ-وزارت تان استعيفا ڏني.
16.2.1977:
ذوالفقار علي ڀٽي جو اڳوڻو سياسي عاشق اصغر خان اڄ چيو ته چونڊن جا نتيجا ڀلي ڀٽي ۽ سندس پارٽئ جي حق ۾ اچن, پر ڀٽي جي اختيار جو هي آخري سال آھي. ( مطلب ته فيصلو ٿي چڪو هو ته هاڻي ڀٽي ۽ سندس اقتدار جي پڄاڻي ٿيندي).
16.2.1993:
نوڪرين ۾ ڪوٽا سسٽم کي ايندڙ ويهن سالن تائين برقرار رکڻ جو فليصلو ڪيو ويو.
16.2.1996:
ڪراچئ جي ڪورنگي ٽائون ۾ ايم ڪيو ايم جي ورڪرن جي پوليس سان چڪري ٿي ۽ نتيجي ۾ 8 ايم ڪيو ايمي دهشتگرد ماريا ويا.
*************
16فيبروري تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون
جنم ڏينهن:
16 فيبروري 1916ع تعليمي ماهر غلام رضا ڀٽو پيدا ٿيو.
16 فيبروري 1920ع صحافي ۽ ايڊيٽر محمد عظيم مهر جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1929ع موسيقار، گلوڪار ۽ شاعر ڪشنچند ”غافل“ (سکر / مدراس) جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1929ع شاعر مرزا سلطان بيگ (حيدرآباد) جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1934ع صحافي ۽ شاعر پروانو ڀٽي جي پيدائش جو ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1934ع سگھڙ حسين بخش شر جي پيدائش جو ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1938ع شاعر قادر بخش ”قلندر“ جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1941ع شاعر ”نواز“ عباسي جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1948ع ليکڪ دوست علي ڀٽي جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1948ع ليکڪ ۽ ريڊيو انائونسر وينا شرنگي (شهدادڪوٽ / دهلي) جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1955ع اداڪاره راجني تيجاني (احمد آباد) جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1984ع شاعر آسي بدر چنا جو جنم ڏينهن آهي.
وڇوڙو:
16 فيبروري 1914ع بزرگ پير هدايت الله شاهه راشدي لاڏاڻو ڪري ويو.
16 فيبروري 1928ع فريڊم فائيٽر هرچند راءِ وشنداس ديهانت ڪري ويو.
16 فيبروري 1938ع سياستدان ڀوڄ سنگهه پهلاجاڻي (سکر) ديهانت ڪري ويو.
16 فيبروري 1965ع شاعر نور محمد شاهه ”نورل“ وفات ڪري ويو.
16 فيبروري 1966ع صوفي شاعر سنت رگهومل چوهڙ مل ديهانت گذاري ويو.
16 فيبروري 1988ع ناليوارو صحافي ۽ ليکڪ رشيد ڀٽي(سکر) لاڏاڻو ڪري ويو.
16 فيبروري 1997ع جوهي سان تعلق رکندڙ شاعر راهي چنا گذاري ويو.
16 فيبروري 2016ع ناميارو اديب پروفسر فتح الله صديقي لاڏاڻو ڪري ويو.
سورنهين تاريخ فيبرورئ تي اچي پهتس آنء,
تون به اچ ته پڇون تاريخ کان قوميت جو ڏانء.
*************
پرين پيارا ! پهريون عجز ۽ نياز سان ڀريل سلام قبول ڪريو ته پوء اوهان کي سنڌ جي تاريخ جو نياپو پهچايان:
Dr.Pathan wishes you Good Day.
[If heart is not there in mind, then it is impossible to understand sorrows of souls. If there is no beauty & love in mind, then there will be neither peace, nor progress in hearts and society. In such a situation, people strive to know others, but never self and situation]
جي ناھي دل دماغ اندر، تان پوء من مطلب سندو محتاج،
دوکي دلبي فریب سواء، رانول سمجھي ڪين رواج،
سو سورن منجھ سماج، جو پري سونھن سرت سلام کان.
*************
“واقعاتي تاريخ“ جي حوالي سان سوچڻ ۽ لوچڻ بابت اوهان کي سنڌ جي تاريخ جو سنهو:
16.2.1839:
پاٽينجر اڄ پنهنجي گورنر جنرل کي هڪ تفصلي خط لکيو آھي, جنهن ۾ ھو لکي ٿو ته مير نور محمد خان نياپو ڪيو آھي ته منوڙو ٻيٽ اوهان انگريزن کي آيو ۽ اهو ڀلي موٽائي نه ڏيو. پر منهنجي اها ڳالھ هتي ڪنهن سان نه ڪجان.
16.2.1856:
ممبئي سرڪار سنڌ جي ڪمشنر جي گذارش قبول ڪندي فيصلو ڪيو ته ڪو ڄاڻو تجربيڪار فوٽو گرافر سنڌ ۾ مقرر ڪبو, جيڪو سنڌ جي شاندار عمارتن جا فوٽو ڪڍندو ته سنڌ جي فن عمارتسازئ کي تصويرن ذريعي تاريخ جي ورقن ۾ محفوظ ڪجي.
16.2.1857:
سنڌ جي ڪمشنر صوبائي حڪومت کان شڪاپور ۾ انگريزي اسڪول کولڻ جي منظوري ۽ مالي مدد وٺڻ لاء اڄ لکپڙھ ڪئي.
16.2.1857:
سنڌ جي ڪمشنر ممبئئ جي صوبائي سرڪار کان اجازت گهري ته سنڌ جي ٻيلن کي واڍئ ۽ قبضن کان بچائڻ لاء نئين انتظامي جوڙڪ ڪري, سڌئ طرح ڪمشنر جي نگرانئ ۾ رکجن سندس ماتحت ” ٻيلن لاء اسسٽنٽ ڪمشنر“ مقرر ڪجي.
16.2.1969:
ايوبي حڪومت ملڪ مان امرجنسي هٽائڻ جو فيصلو ڪيو ته مخالف ڌر وارن مطالبو ڪيو ته هاڻي سمورا سياسي قيدي آزاد ڪيا وڃن ته پوء سرڪار سان ڳالهيون ڪبيون.
16.2.1971:
ذوالفقار علي ڀٽي شرط رکيو ته قومي اجلاس ۾ تڏهن وڃبو, جڏهن شيخ مجيب سان سندس ڇهن پوائنٽن واري سياسي فارمولا تي ڳالهيون ڪامياب ٿين.
16.2.1972:
صدر ذوالفقار علي ڀٽي بلوچستان ۾ قائم عطاالله منيگل جي حڪومت ڊاٿي ۽ نئشنل عوامي پارٽئ سان واسطو رکندڙ ٻن گورنرن (بلوچستان وارو گورنر غوث بخش بزنجي ۽ سرحد جي گورنر ارباب سڪندر حيات) کي لاهي, اڪبر بگٽئ کي بلوچستان ۽ اسلم خٽڪ کي سرحد جو گورنر مقرر ڪيو. مفتي محمود احتجاج طور سرحد جي وڏ-وزارت تان استعيفا ڏني.
16.2.1977:
ذوالفقار علي ڀٽي جو اڳوڻو سياسي عاشق اصغر خان اڄ چيو ته چونڊن جا نتيجا ڀلي ڀٽي ۽ سندس پارٽئ جي حق ۾ اچن, پر ڀٽي جي اختيار جو هي آخري سال آھي. ( مطلب ته فيصلو ٿي چڪو هو ته هاڻي ڀٽي ۽ سندس اقتدار جي پڄاڻي ٿيندي).
16.2.1993:
نوڪرين ۾ ڪوٽا سسٽم کي ايندڙ ويهن سالن تائين برقرار رکڻ جو فليصلو ڪيو ويو.
16.2.1996:
ڪراچئ جي ڪورنگي ٽائون ۾ ايم ڪيو ايم جي ورڪرن جي پوليس سان چڪري ٿي ۽ نتيجي ۾ 8 ايم ڪيو ايمي دهشتگرد ماريا ويا.
*************
16فيبروري تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون
جنم ڏينهن:
16 فيبروري 1916ع تعليمي ماهر غلام رضا ڀٽو پيدا ٿيو.
16 فيبروري 1920ع صحافي ۽ ايڊيٽر محمد عظيم مهر جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1929ع موسيقار، گلوڪار ۽ شاعر ڪشنچند ”غافل“ (سکر / مدراس) جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1929ع شاعر مرزا سلطان بيگ (حيدرآباد) جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1934ع صحافي ۽ شاعر پروانو ڀٽي جي پيدائش جو ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1934ع سگھڙ حسين بخش شر جي پيدائش جو ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1938ع شاعر قادر بخش ”قلندر“ جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1941ع شاعر ”نواز“ عباسي جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1948ع ليکڪ دوست علي ڀٽي جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1948ع ليکڪ ۽ ريڊيو انائونسر وينا شرنگي (شهدادڪوٽ / دهلي) جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1955ع اداڪاره راجني تيجاني (احمد آباد) جو جنم ڏينهن آهي.
16 فيبروري 1984ع شاعر آسي بدر چنا جو جنم ڏينهن آهي.
وڇوڙو:
16 فيبروري 1914ع بزرگ پير هدايت الله شاهه راشدي لاڏاڻو ڪري ويو.
16 فيبروري 1928ع فريڊم فائيٽر هرچند راءِ وشنداس ديهانت ڪري ويو.
16 فيبروري 1938ع سياستدان ڀوڄ سنگهه پهلاجاڻي (سکر) ديهانت ڪري ويو.
16 فيبروري 1965ع شاعر نور محمد شاهه ”نورل“ وفات ڪري ويو.
16 فيبروري 1966ع صوفي شاعر سنت رگهومل چوهڙ مل ديهانت گذاري ويو.
16 فيبروري 1988ع ناليوارو صحافي ۽ ليکڪ رشيد ڀٽي(سکر) لاڏاڻو ڪري ويو.
16 فيبروري 1997ع جوهي سان تعلق رکندڙ شاعر راهي چنا گذاري ويو.
16 فيبروري 2016ع ناميارو اديب پروفسر فتح الله صديقي لاڏاڻو ڪري ويو.
SINDH IN HISTORY TODAY (16th February)
16th February
BIRTH DATES
Ghulam Raza Bhutto (Educationist/1916),
Muhammad Azim Mahar (shikarpur/Journalist/1920),
Kishinchand ‘Ghafil’ (Sukkur > Madras/Poet & Singer/1929),
Mirza Sultan Beg (Hyderabad/Poet/1929),
Parwano Bhatti (Poet/1934),
Hussain Bux Sgar (Husain Bux/Folklore Poet/1934),
Teyoon Mouji (Dadu > Ulhasnagar/Poet/1938),
Qadir Bux ‘Qalandar’ (Veji/Poet/1938),
‘Nawaz’ Abbasi (Arz Muhammad/Poet/1941),
Veena Shringi (Shahdadkot > New Delhi/Radio Announcer, Poetess & Writer/1948),
Dost Ali Bhatti (Writer/1948),
Rajni Tejwani (Ahmadabad/Actress/1955),
‘Asi’ Badar Channa (New Kaleri/Poet/1984).
DEATH DATES
Pirates Hidyatullah Rashdi (Thullah/Religious Scholar/1914),
Harchandrai Vishindas (Karachi/Freedom Fighter/1928),
Bhojsing Pahlajani (Sukkur/Politician/1938),
Nooral Shah ‘Nooral’ (Mori Mangar/Poet/1965),
Sant Raghomal Choharmal (chak/Poet & Freedom Fighter/1966),
Rashid Bhatti (Sukkur/Journalist, Writer/1988),
Rahi Channa (Johi/Poet/1997),
EVENTS
1843: Major Outram writes to Charles Napier that ‘ The account I received this morning led me to conclude that Talpurs are moving up to Galleeanee and Meeanee shikargahs, which by night will double be filled by Balochees, whom it would be difficult to dislodge from such dense jungles, and certainly could not be effected without serious loss. I would, therefore, beg to propose that you allow me to drop down in the steamers tomorrow morning, to fire both shikargahs, which can be done easily from the river, under the steamers’ gun, should opposition be offered; or we could do in this evening, if you prefer it ; only by the morning all the enemy may be collected in shikargahs, which perhaps they may not be in the evening’.
1857: Collector of Upper Sindh submits to the Sindh Commissioner, the proposal f establishing Vernacular and English School at Shikarpur. The Commissioner requests the Government of Bombay to sanction a grant-in-aid of Rs.100 per mensem for running of school.
1917: Shaikh Abdul Aziz Muhammad Suleman starts publication of ‘Sindh Muslim’ weekly from Sukkur.
1933: In the Bombay Legislative Council, Shaikh Abdul Majeed draws attention of the President to certain criticism published in ‘Times of India’ regarding the proceedings of the council and asks whether it was fair and justified.
1969: State of Emergency is withdrawn. DAC (Opposition Parties) accepts President Ayub’s offer of talks and suggests that Moulana Bhashani, Z.A.Bhutto, Asghar Khan and Azam Khan be also invited for talks.
1971: Chairman Bhutto says that PPP has decided to boycott the National Assembly session, unless substantive adjustments on foreign trade, currency and taxation are not made.
1973: President Bhutto removes NAP Governors Ghous Bux Bizinjo (Baluchistan), Arbab Sikandar Khan (NWFP) and Attaullah Mengal Government in Balochitan. Mufti Muhamood Government of NWFP resigns in protest.
1977: PNA leader Air Martial (R) Asghar Khan, while addressing election meeting says that 1977 is the last year of PPP Government, irrespective of election results.
No comments:
Post a Comment