Thursday, 30 June 2022

Sindh in history today (1st July). By. Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (1st JULY) 1st July BIRTH DATES MotiramValecha ‘Zindah’ (Sukkur>Ajmir/ birth1st July 1914), Muhammad Khan ‘Moulai’ (Poet/ birth1st July 1923), Sufi Ghulam Muhammad ‘Piyasi’ (Aliabad Sukkur/Poet/ birth1st July 1931), Dur Muhammad ‘Masroor’ (Poet/ birth1st July 1932), HashoShahdadpuri (KhairpurMirs>Ajmir/Artist &Writer/ birth1st July 1933), Dr.AbdulKhalq ‘Raz’ (Haji Khan Kalhoro/Poet & Scholar/ birth1st July 1934), Arjun ‘Hasid’ (Karachi > Ahmadabad/Poet & Scholar/ birth1st July 1934), Ahmad BuxBadvi ‘Masroor’ (Shikarpur/Poet/ birth1st July 1939), Abdul Fatah Abro(Journalist/ birth1st July 1940), Asandas ‘Khushnasib’ (Jati>Jhonagarah/Poet/ birth1st July 1944), Ram Belani ‘Khumar’ (Tharo Shah >Adipur/Poet/ birth1st July 1945), QaboolAbro (Shah Quli/Writer/ birth1st July 1948), SewalGunani (Pir Jo Goth > Ahmadabad/Actor/ birth1st July 1948), Mumtaz Ali Mangrio (Jacobabad/Journalist/ birth1st July 1949), Abdul MajeedAbupoto (Talpur Wada/Writer/ birth1st July 1966), Haq Nawaz Samo (Artist/ birth1st July 1968), Dr. Altaf ‘Aasi’ Chandio (poet/ birth1st July 1969), Imdad HussainBukhari (Writer/ birth1st July 1970), Niaz ‘Nashad’ Lashari (KaramLashari/Poet/ birth1st July 1970), Niaz Ali Lashari (Karam Ali/Journalist/ birth1st July 1972), Zamir HussainShaikh (Nasirabad/Journalist/ birth1st July 1973), Nahid Nazr Siyal (Writer/ birth1st July 1977), Khoso Baho (Journalist & Poet/ birth1st July 1987), Aslam Haepoto (Poet/ birth1st July 1988), DEATH DATES Faqir Darya Khan Abbasi (Lalorank/Saint/ date 1st July 1892), KhalifoMakarpiosani (Saint/ date 1st July 1951), Moulvi Abdul Hakim Brohi (Religious Scholar/ date 1st July 1956) EVENTS 1836: Colonel Pottenger informs Government of India that Ranjitsing has asked Sindh Rulers to restore Shikarpur to him and serious disput has occurred between Mir Naseer Khan of Hyderabad and Mir Ali Murad Khan of Mirpur. (Source: Colonel Pottenger’s letter No. 59). 1839: Lieutenant Charles, Commanding the Indus Flotia asks Ross Bell to precede to Lower Sindh and collect on the way all information regarding location of fuel depots for use of Steam boats. He is also asked to make arrangements for conveyance of Dak (post) between Shikarpur and Dadhar, Dadhar and Quetta.(Source: Government of India’s letters). 1853: The new Sindhi alphabet is published. It has been deviced by Mr. Ellis- Revenue Assistant to the Commissioner-in Sindh in consultation with a committee of local people with equal number of Hindus and Muslims. The number of letters is increased from 29 to 52 to meet the requirement of Sindhi sounds.(Source: Dr. Pathan’s Ph.D. Thesis “Contribution of Karachi towards development of Sindhi Literature & Language’). 1928: In the meeting of Pro-Sindh Separation Muslim leaders held at Karachi, arrangements are finalized regarding holding of ‘Sindh Muslim Political Conferences’ in various districts of Sindh so as create awareness about the importance of separation of Sindh from Bombay Presidency.(Source: G.M.Syed’s book ‘Sindh ji Bombay khan azadi’) 1948: The Quaid-i-Azam inaugurates State Bank of Pakistan (Source: Newspapers). 1950: Urdu College will be affiliated with Sindh and Punjab Universities, Government assures Moulvi Abdul Haq. (Source: Ibid). 1961: Karachi becomes 12th Division in West Pakistan. Districts of Labella are included in it. (Source: Ibid). TRANSLATION INTO SINDHI Sindh in history today (01st JuLy). Slection of Events from two Centuries of Sindh History, in Chronological order and with analytical interpretation. Reseach by Dr.Pathan. 01 جولاء جي حوالي سان سنڌ جي "واقعاتي تاريخ".( ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جي تحقيق ۽ تاريخ ٻڌائڻ وارو روزانو سنواريل, وڌايل ۽ نظرثاني ڪيل سلسلو.) [ ون-يونٽ, جيڪو ايسٽبلشمينٽ ٺاهيو هو, ان کي انھئ پاڻ ٽوڙيو. اڄ سنڌ کي وري صوبائي حيثيت ملي. سنڌ ۾ سياستدانن جي وڏي انگ وڏئ سرڪار جي سهولتڪار وارئ حيثيت ۾ ون-يونٽ ٺاهڻ ۾ مدد ڪئي. ون-يونٽ خلاف تحريڪ هلائيندڙن مان ڪي وري ون-يونٽ جي ڇانو ۾ ٺھيل مغربي پاڪستان اسيمبلئ جا وڃي ميمبر ٿيا. ون-يونٽ خلاف شاگردن ۽ سياسي ڪارڪنن مثالي قربانيون ڏنيون. اڄ انھن کي سلام ڪرڻ جو ڏينھن آھي] *************** توجه طلب واقعا *************** 1.7.1836: ڪرنل پاٽينجر اڄ سنڌ مان پنهنجئ سرڪار کي ٻڌائي ٿو ته سنڌ داخلي ۽ خارجي مسئلن جي ور چڙھيل ملڪ بڻجي چڪو آھي. هڪ طرف رنجيت سنگ جو ميرن تي زور آھي ته شڪارپور پنهنجئ رضا خوشئ سان منهنجي حوالي ڪريو, نه آئون شڪارپور تي چڙھائي ڪري اها فتح ڪندس. پاٽينجر وڌيڪ لکي ٿو ته حيدرآبادي حاڪم مير نصير خان ۽ ميرپوري حاڪم مير علي مراد وچ ۾ پرڳڻن جي مالڪئ تان شديد اختلاف پيدا ٿي چڪا آھن. 1.7.1839: فرنگي عملدار راس بيل تي ڪم رکيو ويو ته هو ڏکڻ سنڌ ۾ سنڌوندئ ۾ ھلندڙ آگبوٽن لاء ڪي اهڙا هنڌ تجويز ڪري جتي پتڻ/بندر ٺاهجن. آگبوٽن کي ڪٿي ڪٿي تيل ۽ ٻرڻ لاء ڊيپو ٺاهڻ گهرجن. کيس اهو به چيو ويو ته هو شڪارپور کان ڍاڍر ۽ ڍاڍر کان ڪوئٽيا تائين سرڪاري ٽپال پهچائڻ جو سلسلو به جاري ڪري. 1.7.1839: ڪمپني حڪومت سنڌ ۾ مقيم پنهنجي نمائندي جي اها گذارش قبول ڪئي ۽ منظوري ڏني ته ٻروچن کي فوج ۾ ڀرتي ڪجي. [جيئن سنڌي فوج ۾ ڀرتي نه ڪجن ۽ جيئن ان سان سنڌ ۾ نسلي يا ٻروچ غير ٻروچ تضاد/اختلاف وڌائي سگهجي. هن ڪوشش اڳتي هلي سنڌ ۾ بلوچ ريجمينٽ ٺاهڻ جو جواز پيدا ڪيو] 1.7.1853: هندو ۽ مسلمان ڪميٽي ميمبرن جي مدد سان ايلس جي جوڙيل, ٻاونجاه حرفن واري سنڌي الفابيٽ سرڪار شايع ڪرائي. 1.7.1922: خلافيتن جڏهن فرنگي حڪومت خلاف رڻ ٻاري ڏنو ته انگريزن پنهنجي وفادار پيرن ۽ وڏيرن کان "امن سڀا" جي نالي سان جماعتون ٺھرائڻ شروع ڪيون. سنڌ دوست ۽ فرنگي دشمن عوام انهن وڏيرن ۽ پيرن خلاف به زبان کولڻ شروع ڪئي ۽ سندن انھئ انگريز-دوستئ جي ندا ڪئي. اڄوڪئ "الوحيد" جي پرچي ۾ ان حوالي سان هڪ خبر شايع ٿي, ڪنهن تبصري کان سواء اها هتي ڏجي ٿي: " ڳوٺ ڇڄڙن, تعلقي قمبر مان پنجن شخصن محمد رمضان, حاجي مددالله, سائين رکيو, رحيداد ۽ پنجو لکن ٿا ته جنهن صورت ۾ پير صالح شاه راڻيپور واري کي اسلام سان همدردي ڪانه آھي, پر اٽلندو امن سڀا ۾ شريڪ ٿي اسلام جي چمڪندڙ بجلئ کي ڦوڪار ڏئي رهيو آھي, تنهن ڪري ان جي گمراهئ جي حالت ڏسي پنهنجي زبان بچائڻ واسطي اسان انھئ پير جي مريدئ تان استعيفا ٿا ڏيون ۽ اميد ٿا ڪريون ته ٻيا مسلمان ڀائر, اهڙن حقن کان گمراه ٿيل پير مرشدن کان استعيفا ڏئي پنهنجو ايمان بچائيندا" 1.7.1928: ڪراچئ ۾ سنڌي مسلمانن جي گڏجاڻي ٿي, جنهن ۾ سنڌ کي ممبئئ کان الڳ ڪرڻ واري شعور ڏيڻ لاء ”سنڌ مسلم پوليٽيڪل ڪانفرنسن" سڏائڻ جو فيصلو ڪيو ويو ۽ اهڙئ پهرينء ڪانفرنس لاء ”آڌرڀاء ڪميٽي" پڻ جوڙي وئي. 1.7.1948: پاڪستان جي بانئ ڪراچئ ۾ ”اسٽيٽ بينڪ آف پاڪستان" جو افتتاح ڪيو. 1.7.1950: مولوئ عبدالحق پنهنجي بيان ۾ چيو ته اسان جيڪو " اردو ڪاليج" قائم ڪري رهيا آھيون, ان جو سنڌ ۽ پنجاب يونيورسٽين سان الحاق ڪرائبو. [اسان جي ڪنهن پير, وڏيري يا امير کي شايد قيامت تائين خيال نه ايندو ته ڪو سنڌ ۾ ”سنڌي ڪاليج" قائم ڪجي. جنهن ڪري سمورا علوم سنڌئ ۾ ترجمو ڪرڻ جو جواز پيدا ٿيندو ۽ سنڌي ٻولي ترقي ڪندي] 1.7.1959: سرڪار "اردو انسائيڪلوپيڊيا آف اسلام" پراجيڪٽ لاء ڪثير تعداد ۾ مالي گرانٽ منظور ڪئي. ["سنڌي انسائيڪلوپيڊيا" مرتب ڪرڻ جو خيال "سنڌي لئنگويج اٿارٽئ" کي ڏاڍو دير سان آيو. اهو عملي جي تحقيقي تربيت ۽ منصوبه بندي سان نانئ ويڙهو بڻائي شروع ڪيو ويو. ان ڪري هن اهميت واري ڪم ۾ وڏا نقص رهجي ويا. مثال طور جيڪو ان ۾ مون بابت ذڪر آھي, اهو مون کان ڪونه ورتو ويو. هن ڪتاب لاء گڏ ڪيل واقعن جي ڇنڊ ڇاڻ نه ڪئي وئي.] 1.7.1961: ڪراچئ کي لس ٻيلو ضلعو شامل ڪري, ان کي مغربي پاڪستان جي ٻارهين ڊويزن بڻايو ويو. ************* { پهرين جولاءِ تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون} [جنم ڏينهن:] پهرين جولاءِ 1914ع شاعر موتي رام وليچا زندهه (سکر) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. پهرين جولاءِ 1923ع شاعر محمد خان مولائي (وڳڻ) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. پهرين جولاءِ 1924ع ليکڪ رام ڪرشن هيرانند راهي جي پيدائش جو ڏينهن آهي. پهرين جولاءِ 1933ع آرٽسٽ هاشو شهدادپوري جو جنم ڏينهن آهي. پهرين جولاءِ 1934ع شاعر ڊاڪٽر عبدالخالق راز جو جنم ڏينهن آهي. پهرين جولاءِ 1939ع شاعر احمد بخش مسرور بدوي(شڪارپور) جو جنم ڏينهن آهي. پهرين جولاءِ 1940ع صحافي عبدالفتاح ابڙو جو جنم ڏينهن آهي. پهرين جولاءِ 1944ع شاعر آسنداس خوشنصيب (جاتي) جو جنم ڏينهن آهي. پهرين جولاءِ 1945ع شاعر رام بيلاڻي خمار (ٺارو شاهه) جو جنم ڏينهن آهي. پهرين جولاءِ 1948ع ليکڪ قابل ابڙو جو جنم ڏينهن آهي. پهرين جولاءِ 1949ع صحافي ممتاز علي مڱريو (جيڪب آباد) جو جنم ڏينهن آهي. پهرين جولاءِ 1934ع شاعر ڊاڪٽر عبدالخالق راز جو جنم ڏينهن آهي. پهرين جولاءِ 1970ع سياستدان طارق مسعود آرائين(نوابشاهه) جو جنم ڏينهن آهي. [وڇوڙو:] پهرين جولاءِ 1892ع بزرگ فقير دريا خان عباسي جو لاڏاڻو ٿيو. پهرين جولاءِ 1956ع مذهبي عالم مولانا عبدالحڪيم بروهي لاڏاڻو ڪري ويو. پهرين جولاءِ 2005ع اداڪار ۽ صداڪار اي آر بلوچ جي وفات جو ڏينهن آهي.

Wednesday, 29 June 2022

Sindh in history today (30th June). By. Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (30th JUNE) 30th June BIRTH DATES 1. Dyaram Gidumal (Hyderabad/Philosopher, Scholar & Social Reformer/ birth 30th June 1857), 2. Moulvi Nazir Hussain Jatoi ‘Jalali’ (Shahpur/Religious Scholar, Poet & Freedom Fighter/ birth 30th June 1903), 3. Bihari T. Masnad (Shikarpur >Mombai/Writer/ birth 30th June 1920), 4. Muhammad Ali Bhatti (Nawabshah/Journalist/ birth 30th June 1936), 5. Muhammad Usman Trago (Traga/Writer/ birth 30th June 1940), 6. Nihalchand Teckchandani (Kandyaro > Ajmir/Politician/ birth 30th June 1942), 7. Narayn Keswani (Naryad/Social worker/ birth 30th June 1955), 8. Goverdhan Nainani (Delhi/Actor/ birth 30th June 1960) 30th June DEATH DATES 1. Syed Hizbullah Shah Rashdi (Pir Jo Goth/Poet/ death 30th June 1931), 2. Moulana Pir Muhammad Ismail Jan (Tukhar/Politician/ death 30th June 1942), 3. Moulana Muhammad Ibrahim Buthvi (Religious Scholar & Freedom Fighter/ death 30th June 1979), 4. Jamal Abro (Sangi/Short Story writer/ death 30th June 2004) 30th June EVENTS 1857: Sindh Commissioner is requested by his subordinate officers concerned that a cause way be constructed at Rohri . It will cost Rs.3300, therefore expenditure be met partly from the Ferry Fund and partly from Municipal funds. (Source: The Collector, Upper Sindh’s letter No.242). 1922; Seth Suderdas Valabhdas presides over a public meeting held by the District Congress Committee of Larkano. Speakers throw light on the life & achievement of Dadabhai Nauroji. (Source: ‘Source-Material on Sindh Congress’, compiled by Gul Hayat Institute). 1929: Meetings of sympathy for Bhagatsing and Dutt are held in Sindh and day is observed as a special prayer Day. (Source: Newspapers). 1932: The meeting of Sindh Muslim leaders is held at Karachi at G.M.Syesd’s residence. It is resolved that if K.B.Khuhro is not proceeding to London on or before 5th of July, to present there the case of separation of Sindh, than Syed Miran Muhammad Shah will replace him. This may kept in mind that The election for the chairmanship of the Larkano School Board was due and K.B.Khuhro intended to take part. It gave impression that perhaps he may not procced to London. (Source: ‘Rihan’, by G.M.Syed). 1947: Demarcation and partition of Bengal and Punjab is announced by the Boundary Commission. (Source: Newspapers). 1956: The army is asked to take over control and administration of Food in East Pakistan. (Source: Ibd). 1962: Bill seeking formation and regulation of political parties is introduced in National Assembly of Pakistan. (Source: Newspapers). 1965: Paistan and India sign an agreement for an immediate cease-fire in Rann of Kachh. (Source: Newspapers). 1970: Fifteen years of ‘One-Unit’ system ends.Merged provinces into West Pakistan are restored.(Source: Ibid). 1972: Indra and Z.A.Bhutto meet in Simla without aides. (Source; ‘Source-Material on Bhutto family’, compiled by Gul Hayat Institute). 1977: The meeting is held between Prof. Ghafoor Ahmad of PNA and Pirzado of PPP to discuss the PNA proposals. (Source: Ibid). 1992: Nawaz Sharif Government decides to part away with MQM, defends army Clean-up Operation. (Source: ‘Source-Material on Nawaz Sharif and his party’, compiled bu Gul Hayat Institute). 1993: Nawaz Sharif gets it approved from parliament to impose federal rule in Punjab. Opposition, particularly care-taker Chief Minister Manzoor Watto alleges that Nawaz Sharif intends to capture Governor House and C.M.House. (Source: Ibid). TRANSLATION INTO SINDHI Sindh in history today (30th June). Slection of Events from two Centuries of Sindh History, in Chronological order and with analytical interpretation. Reseach by Dr.Pathan. 30 جون جي حوالي سان سنڌ جي "واقعاتي تاريخ".( ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جي تحقيق ۽ تاريخ ٻڌائڻ وارو روزانو سنواريل, وڌايل ۽ نظرثاني ڪيل سلسلو.) *************** توجه طلب واقعا *************** 30.6.1849: ڪراچئ کان حيدرآباد تائين فرنگين جي ٽپال پهچائڻ جو ٺيڪو جوکين جي ڄام کي ڏنو ويو هو. پر فرنگين خلاف سندس سرگرمين کي ڌيان ۾ رکندي سنڌ جي ڪمشنر فيصلو ڪيو ته هاڻي اهو ٺيڪو جوکين جي ڄام کي نه ڏجي. [ياد رهي ته سيٺ نائونمل معرفت هي شروعات ۾ 1839 ڌاري فرنگين جي يارئ نيازمندئ ۾ آيو ؤ پوء حالتن بدلجڻ سان پاڻ به بدلجڻ لڳو] 30.6.1929: سنڌواسين پاڻ کي ملڪ جي سياسي حالتن کان ڪڏهن به ڪٽي نه رکيو. جيڪو سنڌ کان ٻاهر وهيو واپريو, ان تي سنڌين پنهنجو موقوف ۽ رد عمل ڏيکاريو. اڄ سنڌ ۾ ڀڳت سنگ ۽ دت جي همدردئ ۾ سندن نالي تي ڏينھن ملهايو ۽ سنڌ جي وڏن شهرن ۾ ھنن انقلابي قيدين جي حق ۾ ميڙاڪا ڪيا ويا. 30.6.1932: سنڌ محمدن ائسوسيئيشن جو فيصلو هئو ته محمد ايوب کهڙو انھئ پارٽئ طرفان نمائندو ٿي لنڊن وڃي "گول ميز ڪانفرنس" جي ميمبرن اڳيان سنڌ جي جدائئ جو ڪيس پيش ڪري. ايوب کهڙي لاء مسئلو هئ پيدا ٿيو ته هو لاڙڪاڻه لوڪلبورڊ طرفان اسڪولبورڊ جي چيئرمن چونڊجڻ جي ڪوشش ڪري رهيو هو, ان ڪري ولايت وڃڻ ۾ سستي پيو ڪري. اڄ ڪراچئ ۾ سنڌي مسلمان سياستدانن جي گڏجاڻي ٿي, جنهن ۾ ايوب کهڙي کي چيو ويو ته 25 جولاء تائين ولايت وڃي سنڌ جي جدائئ جو ڪيس پيش ڪر. ٻئ صورت ۾ ميران محمد شاه کي ولايت موڪليو ويندو. [لاچاري هئي. محمد ايوب کهڙو جنهن جهاز ۾ وڃي پيو, ان جو ڪريش ٿي پيو. پر هي زنده بچي ويو ۽ ولايت وڃي پهتو] 30.6.1932: "خلافت تحريڪ" جهڪي ٿي ته انھئ طرفان دکايل دونهين مان ڪانگريس فائدو ورتو ۽ حڪومت خلام "عدم تعاون جي تحريڪ" هلائي. هن تحريڪ کي ڪچلڻ لاء سرڪار پنهنجي عملدارن ۽ ماجسٽريٽن کي وڌيڪ اختيار ڏنا. انھئ سلسلي ۾ گورنر جنرل اڄ ”سال 1932 جو آرڊيننس نمبر 10" لاڳو ڪيو 30.6.1970: پورا پنهرهن سال صوبن جي ڳچئ ۾ "ون-يونٽ" جو ڳچ رهيو. اڄ مغربي پاڪستان جو آخري ڏينھن آھي ۽ سڀاڻي نئين سج سان چارئي صوبا پنهنجي 15 سال اڳ وارئ حيثيت وٺندا. [ "ون-يونٽ“ خلاف سنڌ ۽ سرحد ۾ وڏي تحريڪ هلي. سنڌ وارئ تحريڪ ۾ ذوالفقار علي ڀٽو به شروع ۾ شامل ٿيو هو. هئ هڪ تاريخي حقيقت آھي ته وفاقي حڪومت ڪنهن تحريڪ جي دٻاء ۾ اچي "ون-يونٽ" ختم نه ڪيو. وس وارا "اوڀر پاڪستان" مان هٿ ڪڍي چڪا هئا. ان ڪري انهئ حصي جي وڃڻ کان پوء ”ون-يونٽ" جو رهڻ اجايو هو. جن ماڻھن سنڌ ۾ ”ون-يونٽ" خلاف تحريڪ ۾ حصو ورتو, تن جي سنڌ-دوستئ کي سلام آھي] 30.6.1956: بنگالين جي باغي ٿيڻ جا ڪيترا ئي ڪارڻ ھئا. بک, بيروزڪاري ۽ ڏڪر به انھن مان اهم ڪارڻ هئا. بکيا بگهڙ ته شينھن سان وڙهي پوندا آھن. اوڀر پاڪستان. ان کان بچڻ لاء کاڌ خوراڪ جو انتظام ۽ ورهاست فوج حوالي ڪئي وئي. 30.6.1962: ايوب ملڪ جو پهريون آمر هئو, جنهن چاهيو ته سياستدان سندس خواهشن ۽ شرطن مطابق پارٽيون ٺاهن. هن کان پوء ضياء الحق به اهڙي ڪوشش ڪئي. اڄ نئشنل اسيمبلئ ۾ سياسي پارٽين ٺاهڻ ۽ ڪن شرطن مطابق هلائڻ لاء بل پيش ڪيو ويو. 30.6.1965: رڻ ڪڇ جي وارثي ۽ مالڪئ تي انڊيا ۽ پاڪستان جيڪا جنگ جوٽي هئي, اڄ ٻنھي ملڪن جنگ بندئ جي ٺاه تي دستخط ڪيا. [ اهو ڪيس بين الاقوامي ٽريبيونل هلائي, ٻنھي ملڪن کي رڻ ڪڇ ورهائي ڏني هو] 30.6.1977: پيپلز پارٽئ طرفان پيرزادي ۽ پي.اين.اي طرفان پروفيسر غفور نمائندگي ڪندي پي.پي.پي-پي.اين.اي ٺاه تي ڳالهيون ڪيون. پيپلز پارٽي محسوس ڪري چڪي هئي ته ڳالهيون هڪ بھانو آھي ۽ فيصلو ڪنهن ٻئي هنڌ ٿي چڪو آھي. 30.6.1993: پنجاب ۾ نواز شريف ۽ سندس خاندان جو مخالف ڌر سان اڄ ۽ ڪلھ اقتدار جي ويڙھ تاريخي ۽ نفسياتي اهميت واري رهندي آھي. اڄ نواز شريف جو ڀائٽيو اها جنگ وڙھي رهيو آهي ۽ ڪالھ (1993ع ۾) نواز شريف پنجاب ۾ اقتدار جي جنگ وڙهي. هن منظور وٽو جي حڪومت خلاف قانوني جنگ شروع ڪئي ۽ پنجاب ۾ گورنر راڄ لاڳو ڪرڻ لاء پاريامينٽ کان اختيار ورتو. ************** {30 جون تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ معروف شخصيتون} [جنم ڏينهن:] 30 جون 1857ع سماجي اڳواڻ، ليکڪ، فلاسافر ديارام گدومل شهاڻي (حيدر آباد) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 30 جون 1880ع سماجي اڳواڻ ۽ تعليم جي ميدان ۾ ڪم ڪندڙ آدمجي حاجي دائود ميمڻ جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 30 جون 1903ع شاعر ۽ فريڊم فائيٽر مولوي نذير حسين جتوئي جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 30 جون 1920ع ليکڪ بهاري ٽي مسند (شڪارپور / بمبئي) جو جنم ڏينهن آهي. 30 جون 1936ع صحافي محرم علي ڀٽي (نوابشاهه) جو جنم ڏينهن آهي. 30 جون 1940ع ليکڪ محمد عثمان ٽڳو (ٽڳا) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 30 جون 1955ع سماجي اڳواڻ نارائڻ ڪيسواڻي جو جنم ڏينهن آهي. 30 جون 1960ع اداڪار گورڌن نيناڻي (دهلي) جو جنم ڏينهن آهي. [وڇوڙو:] 30 جون 1931ع بزرگ سيد حزب الله شاهه راشدي (پير ڳوٺ) جو لاڏاڻو ٿيو. 30 جون 1942ع مذهبي اسڪالر ۽ سياستدان پير محمد اسماعيل جان جو انتقال ٿيو. 30 جون 1979ع مذهبي اسڪالر مولانا محمد ابراهيم بٺوي جي وفات ٿي. 30 جون 2004ع مشهور سنڌي افسانه نگار ۽ ليکڪ جمال ابڙو لاڏاڻو ڪري ويو.

Tuesday, 28 June 2022

Sindh in history today (29th June). By.Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (29th JUNE) 29th June BIRTH DATES 1. Major Outram (London/Political Agent of the Government of India for political affairs in Sindh and critic of Charels Napeir’s political strategy in Sindh/ birth 29th June 1803), 2. K.B.Noor –u- din Nana (birth 29th June 1880), 3. santdas santal (Naushero Feroz >Poono/Poet & Freedom Fighter/ birth 29th June 1902), 4. Mir Ali Murad Khan Sani (Khairpur/ birth 29th June 1933), 5. Nasim Kharl (Kharl/Short Story writer/ birth 29th June 1939). 29th June DEATH DATES 1. Pir Putho (Saint/ death 29th June 1151), 2. Makhdoom Amin Muhammad Pakhan Dhani (Hal/Saint & Poet/ death 29th June 1885), 3. K.B. Ghulam Nabi Shah (Mirpurkhas/Politician/ death 29th June 1947), 4. Moulana Ali Muhammad Maheri (Religious Scholar & Freedom Fighter/ death 29th June 1948) 29th June EVENTS 1849: Major Jacob informs Sindh Commissioner that boundary between the territories of Khan of Kalat and those of Mir Ali Murad Khan are settled. This is kept in mind that Fort of Rajhan and Mamool at first were in undisputed possession of Mir Naseer Khan of Hyderabad and after the conquest of Sindh, confusion took birt and there was dispute between Mir Ali Murad Khan and Khan of Kalat and it was settled by Jacob. (Source: Jacob’s letter No.160). 1945: The leaders’ conference held in Simla is adjourned so as the delegates can avail the opportunity of consultations. It is aimed at to find common factors of interests and as can give proposals for transfer of power. (Source: Indian Annual Register, Vol-1, 1945). 1947: Baluchistan decides to join Pakistan. This may be kept in mind that Bengal and NWFP will double minded on the subject. Punjab, provided platform for Lahore Resolution, but it was Sindh that two times its Assembly decided to join Pakistan. (Source: Newspapers). 1977: It is decided in the meeting of PNA-PPP that assemblies will be dissolved on 10th of July. Talks are in progress. But, Martial Law is imposed four days before that date. (Resource: Newspaper). TRANSLATION INTO SINDHI Sindh in history today (29th June). Slection of Events from two Centuries of Sindh History, in Chronological order and with analytical interpretation. Reseach by Dr.Pathan. 29 جون جي حوالي سان سنڌ جي "واقعاتي تاريخ".( ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جي تحقيق ۽ تاريخ ٻڌائڻ وارو روزانو سنواريل, وڌايل ۽ نظرثاني ڪيل سلسلو.) *************** توجه طلب واقعا *************** 29.6.1849: روجهاڻ جو قلعو حيدرآبادي مير نصير خان جي قبضي ۽ حڪمرانئ ۾ ھوندو هو. پر جڏهن نيپيئر سنڌ تي قبضو ڪري حڪومت هلائي ته انھئ قلعي جي مالڪئ بابت مير علي مراد خان ۽ خان آف قلات وچ ۾ مامرو پيدا ٿيو ۽ ٻنھي ميجر جيڪب کي امين مقرر ڪيو ته هو فيصلو ڪري. 29.6.1945: هندوستان جي وائسراء طرفان سڏايل شملي ۾ سياسي اڳواڻن واري ڪانفرنس ڪجھ ڏينھن لاء مهمل ڪئي وئي ته جيئن اڳواڻ پنهنجين پارٽين وارن اڳواڻن سان صلاح مشورو ڪن. [ سياسي تاريخ سان دلچسپي ڪندڙن لاء هئ ڳالھ ڇرڪائيندڙ ثابت ٿيندي ته وائسراء لارڊ ويول جي مرضي هئي ته اقتدار جي منتقلئ لاء ”ڀلوڀائي ڊيسائي ۽ لياقت علي خان واري فارمولي تي عمل ڪجي. انھن ٻنهي جو فارمولو ۽ چوڻ هو ته هندستان ورهائڻ بدران مرڪز ۽ صوبن ۾ ڪانگريس ۽ مسلم ليگ جون حڪومتون قائم ڪيون وڃن. ان لاء ٻيهر نئين چونڊن ڪرائڻ جي ضرورت ڪانهي. لياقت علئ ۽ ڀلوڀائئ اهو فارمولو ڏنو ۽ لياقت علئ انھئ سلسلي ۾ پنهنجي اڳواڻ قائد اعظم سان صلاح ڪرڻ يا پڇڻ ضروري نه سمجهيو. انھئ فارمولي لارڊ ويول کي گهڻو متاثر ڪيو ۽ هو ان تي عمل ڪرڻ پيو گهري ] 29.6.1947: پاڪستان ۾ شامل ٿيڻ لاء سنڌ جو هڪ واضح ۽ کليو کلايو موقوف رهيو. اڄ بلوچستان به پاڪستان ۾ شامل ٿيڻ جو فيصلو ڪيو. پر پنجاب ۽ بنگال سڄي جا سڄا صوبا پاڪستان ۾ شامل نه ٿيا. اهي ورهائجي پاڪستان ۽ انڊيا ۾ شامل ٿيا. تعجب جي ڳاله اها آھي ته پنجاب (لاهور) ۾ ئي "پاڪستان ٺھراء” پاس ٿيو, سڄو پنجاب پاڪستان ۾ شامل نه ٿيو. 29.6.1977: پي.پي.پي ۽ پي.اين.اي وچ ۾ طئي ٿيو ته 10 جولاء تي اسيمبليون ٽوڙيون وينديون. پر 10 جولاء کان گهڻو اڳ حڪومت ٽوڙي مارشل لا لڳايو ويو. [ ڏٺو وائٺو سياسي خلفشار ختم ٿي رهيو هو ۽ معاملا طئي چڪا هئا. پر پاڪستاني سياست ۽ سياسي حالتن بابت تصديق سان پيشن گوئي ڪرڻ ناممڪن رهي آھي. سواء سگهارين قوتن جي, ڪنهن کي به خبر نه هوندي آھي ته سڀاڻي سياست جو اٺ ڪهڙي پاسي ليٽندو] *************** {29 جون تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ معروف شخصيتون} [جنم ڏينهن:] 29 جون 1880ع ڪي بي نورالدين نانا جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 29 جون 1902ع شاعر سنتداس سنتل (نوشهروفيروز / پونا) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 29 جون 1933ع مير مراد علي خان ثاني (خيرپور) جو جنم ڏينهن آهي. 29 جون 1939ع مشهور ڪهاڻيڪار نسيم احمد کرل(خيرپور) جو جنم ڏينهن آهي. 29 جون 1947ع مشهور ٽي وي پروڊيوسر ۽ ڪهاڻيڪار بادل جماليجو جنم ڏينهن آهي. 29 جون 1965ع شاعر، ليکڪ ۽ ڪالم نگار مرتضى سيال جو جنم ڏينهن آهي. [وڇوڙو:] 29 جون 1886ع صوفي شاعر ۽ بزرگ مخدوم امين محمد پکن ڌڻئ جو لاڏاڻو ٿيو. 29 جون 1947ع سياستدان ڪي بي غلام نبي شاهه (ميرپور خاص) جو انتقال ٿيو. 29 جون 1948ع مذهبي اسڪالر مولانا علي محمد مهيري جي وفات ٿي.

Monday, 27 June 2022

Sindh in history today (28th June). By. Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (28th JUNE) 28th June BIRTH DATES 1. Ramchand Lalwani (Ajmir/Painter/ birth 28th June 1948) 28th June DEATH DATES 1. Nawab Ghulam Hyder Laghari (Tajpur/ death 28th June 1866) 28th June EVENTS 1943: The Governor of Sindh apprise the Government of India of situation and his action taken upon the subject/issue of lands appertaining to the ‘Turban’ conceded to Mir Ali Murad Khan , as well as those belong to mir Rustam Khan which he had resigned to Mir Ali Murad Khan. (Source: Sindh Governor’s letter). 1844: Persian Chiefs request Government of Bombay Agha Khan be permitted to join them at Bampoor. This may be noted thar Sir Agha Khan had moved application for permission to visit Iran and other countries.He was treated as Persian Prince in those days. (Source: Bombay Government’s letter No.1967/139) 1921: The Sindh Swaraj Society is fored with Rais Ghulam Muhammad Bhugre as its President and Santdas Mangharam as Secretary. The Society is formed with double objects of combating official high handedness on one side and the evil aspects of Non-Co-Operation on the other. (Source: The Daily Gazette, Karachi). 1933: The meeting of Peoples Party is held at Karaci with Sir Shahnawaz Bhutto in chair and matters relating to its organization are discussed. (Source: ‘Source Material on Bhutto family’, compiled by Gul Hayat Institute). 1940: All the District Local Boards in Sindh are asked by the Government to contribute towards ‘War loan Fund’ (Source: Official Directive). 1942: In his paper ‘Harijan’, Mahatma Gandhi writes under the heading ‘The Hurs in Sindh’, as under: “I have no doubt if I could have gone to Sindh, I might have been able to do something. I have done such things before, not without success. But I am too old for such missions. What little energy I have, I am storing up for what promises to be the last fight of my life”. (Source: “Harijan”) 1992: All MQM MNAs and MPAs resign in protest against army clean-up operation. (Source: Newspapers). TRANSLATION INTO SINDHI "تاريخ جو دانهون ٻڌو. نه ته اوهان جي ڪو دانھن نه ٻڌندو" *************** 28 جون جي حوالي سان سنڌ جي "واقعاتي تاريخ".( ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جي تحقيق ۽ تاريخ ٻڌائڻ وارو روزانو سنواريل, وڌايل ۽ نظرثاني ڪيل سلسلو.) Sindh in history today (28th June). Slection of Events from two Centuries of Sindh History, in Chronological order and with analytical interpretation. Reseach by Dr.Pathan. *************** توجه طلب واقعا *************** 28.6.1843: سنڌ جي قابض گورنر چارلس نيپيئر اڄ ڪمپني حڪومت کي مير علي مراد خان جي حق ۾ گواهي ڏيندي لکيو ته مير علي مراد کي جيڪو پرڳڻو مليو آھي, ان ۾ هڪ حصو کيس پڳدار هجڻ ڪري مليو آھي ۽ ٻيو حصو سندس پنهنجي ذاتي ملڪيت جو آھي. سندس وڏو ڀاء مير رستم علي خان هن جي حق ۾ حڪومت ڪرڻ تان دستبردار ٿيو هو. ان ڪري مير علي مراد حڪمران ٿيو. [نيپيئر کان اهڙي پڇا ڳاڇا ٿيڻ جو هڪ ڪارڻ ھئ به هئو جو ميجر آئوٽرام سندس سنڌ بابت روين ۽ پاليسين تي سخت تنقيد ڪئي هئي. انھئ تنقيد ۾ نيپيئر تي اهو الزام به هو ته هن مير رستم علئ کي نظرانداز ڪري مير علي مراد جي همت افزائي ڪئي هئي] 28.6.1844: آغا خان ۽ سندس مريدن انگريزن جي سندن ڏکين ڏينھن ۾ دل ورتي هئي. هئ اهو زمانو هو جڏهن فرنگي فوج ٺٽي, جهرڪن ۽ ڀرپاسي تي پنهنجو تسلط قائم ڪري رهي هئي. انگريزن جهرڪن وٽ پنهنجي آگبوٽس جو بندر به بڻايو هو. انگريز آغا خان کي "ايراني شھزادي" جي حيثيت ۾ تسليم ڪندا هئا ۽ کيس پينشن به ڏيندا هئا. آغا خان ايران وڃڻ لاء فرنگي سرڪار کي درخواست ڏني هئي. اڄ ايران مان به ممبئي سرڪار ڏي پارتون آيون ته کيس ايران اچڻ جي اجازت ڏيو. 28.6.1921: رئيس غلام محمد ڀرڳڙئ جي ڪوششن سان "سنڌ سوراج سوسائٽي" قائم ٿي. پاڻ ان جو باني صدر ٿيو ۽ سنتداس منگهارام کي وري سيڪريٽري مقرر ڪيو ويو. هن سوسائٽئ ٺاهڻ جا ٻه مقصد هئا: 1). سرڪار جي اره زورائين ۽ عوام دشمنين خلاف آواز بلند ڪرڻ, ۽ 2). عدم تعاون تحريڪ جي منفي اثرن جي نشاندهي ڪري عوام کي جوش بدران هوش سان سياست ڪرڻ جو درس ڏيڻ. 28.6.1940: سنڌ سرڪار سنڌ جي سمورن ڊسٽرڪٽ لوڪلبورڊ کي تاڪيد ڪيو ته اهي حڪومت کي "جنگي قرض فند" ڏين. [سنڌ جي گورنر سنڌ جي وڏي وزير خانبهادر الله بخش سومري تي بار رکيو ته هو سنڌ جي وڏيرن ۽ اپر ڪلاس وارن کان جنگي قرض/مالي مدد وٺي ڏئي. وڏي وزير جي چوڻ سان ڪيترن وڏيرن ڏوڪڙ ڏنا ۽ وڏي وزير کين پنهنجي دستخط سان کين "آفرين ناما" ڏنا] 28.6.1942: سنڌ ۾ حڪومت ته سنڌين جي هئي, پر حرن خلاف انگريزن باه ٻاري ڇڏي هئي. هر ڪو زباني وات خرچ ڪري پنهنجي سياسي قرض لاهڻ ۾ پورو هو, ليڪن شدت سان انگريزن جي مخالفت ڪرڻ ۽ حرن جي مدد ڪرڻ وارا اٽي ۾ لوڻ برابر به ڪونه هئا. اڄ گانڌئ پنهنجي "هريجن" اخبار ۾ حر تحريڪ ۽ حرن بابت جيڪو لکيو, ترجمي ڪرڻ کان سواء ان مان اقتباس هتي ڏجي ٿو: "I have no doubt, if I could have gone to Sindh, I might have been able to do something . I have done such things before, not without success. But, I am too old for such missions. What little energy I have, I am storing up for what promises to be the last fight of my life". 28.6.1977: ذوالفقار علي ڀٽي درست انديشو ڏيکاريو ته پي.اين. اي ڳالهين ۾ جمود کي جاري رکيو ته اهو جمهوريت ٽوڙي پاش پاش ڪندو. 28.6.1992: چوندا آھن ته چور جي ماء ڪنڊ ۾ روئي ۽ مٿان پئي ته چور لوڙھا ٽپي ڀڄي وڃي. سو سنڌ ۾ فوج طرفان آپريشن ڪلين اپ شروع ٿيو ته احتجاج طور ايم.ڪيو.ايم جي سمورن صوبائي ۽ قومي اسيمبلئ جي ميمبرن استعيفائون ڏنيون [ گروهي ٻڌي انھئ کي چئبو آھي. پر ياد رکڻ جي ڳالھ هئ آھي ته ڪالاباغ ڊيم جي اڏاوت خلاف, درياه مان حصي جي پاڻي وٺڻ جي حق لاء, سنڌي ٻولئ جي تاريخي حق لاء ۽ کنڀي کنيلن جي واپس ڪرڻ لاء يا ڪوڙن ڊوميسائلن ٺھڻ خلاف اسان جو ڪو صوبائي يا قومي اسيمبلئ جو ميمبر احتجاج ڪندي استعيفا نه ڏيندو] 28.6.2009: شڪارپور سنڌي ادبي سنگت ڪهاڻئ بابت ڪانفرنس جو اهتمام ڪيو ۽ ٻولين جو ڏينھن پڻ ملهايو. هن تقريب ۾ ممتاز بخارئ, ڊاڪٽر خادم منگئ, خليل مورياڻئ, ضياء شاه, وحيد محسن, نسيم بخارئ ۽ عديل مهر وغيره شرڪت ڪئي. *************** {28 جون تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون} [جنم ڏينهن:] 28 جون 1948ع آرٽسٽ رام لال چنداڻي (اجمير) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. [وڇوڙو:] 28 جون 1866ع نواب غلام حيدر لغاري جو لاڏاڻو ٿيو.

Sunday, 26 June 2022

Sindh in history today (27th June). By. Dr.Pathan

Sindh in history today (27th June). Slection of Events from two Centuries of Sindh History, in Chronological order and with analytical interpretation. Reseach by Dr.Pathan. SINDH IN HISTORY TODAY (27th JUNE) 27th June BIRTH DATES 1. Natharmal Chandnani (Bahlani > Ajmir/Social worker/ birth 27th June 1924), 2. Ahmad Khan ‘Madhosh’ (Poet/ birth 27th June 1933), 3. Dr.Khan Muhammad Panhwar (Arazi/Social worker, Journalist & Sholar/ birth 27th June 1949), 4. Amin-u-ddin Jokhio (Konkar/Social Worker/ birth 27th June 1970) 27th June DEATH DATES 1. Moulvi Abdul Qayoom (Rustam/Religious Scholar/ death 27th June 1920) 27th June EVENTS 1832: Colonel Pottenger is appointed as Political Agent for Sindh affairs. (Government of India’s letter). 1856: The Government intends to disband ‘Baloch Regiment” in Sindh. Collectors of Shikarpur and Sukkur are asked to give comments. (Source: Sindh Commissioner’s office letter No.64). 1933: Kumari Amrait Kaur, Mrs. Hamid Ali and other ladies addressing All-India Women’ Conference express strong dissatisfaction with the ‘White Paper’ Proposal for women’s franchise. They advocated equal rights to all citizens without any sex-bar and failing adult suffarage they urge that women’s vote should be based on simple literacy. (source: Indian Annual Register, Vol-1, 1933). 1957: The One-Unit is now of two years, but still political parties and some politicians are opposing it. Todat, Republican Party strongly oppose and condemns the imposition of it. (Source: Newspaper). 1959: Auction of evacue property stars in Karachi (Source: Ibd). 1960: Divisional Councils under Basic Democracy system start functioning in West Pakistan (Source: Pakistan Year Book)’ 1965: Permier Harold Wilson of Britian sends a draft agreement to India & Pakistan on Rann of Kuch dispute. (Source: Newspapers). 1972: Z.A.Bhutto, President of Pakistan leaves for Simla.(Source: “Source-Material on Bhutto family’, compiled by Gul Hayat Institute). 1973: National Assembly Special body suggests Friday as weekly holiday (Source: Newspapers). 1977: Government will not receive and accept new draft from PNA, says Abdul Hafiz Pirzado TRANSLATED INTO SINDHI جون جي حوالي سان سنڌ جي "واقعاتي تاريخ".( ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جي تحقيق ۽ تاريخ ٻڌائڻ وارو روزانو سنواريل, وڌايل ۽ نظرثاني ڪيل سلسلو.) *************** توجه طلب واقعا *************** 27.6.1832: ڪرنل پاٽينجر کي اج سنڌ ۾ پوليٽيڪل ايجنٽ طور مقرر ڪيو ويو. هو انھئ تقررئ کان اڳ به سنڌ ۾ سفارتڪارئ جو ڪم ڪار ڪندو هيو. پاٽينجر جي نيت اها هوندي هئي ته فرنگي سنڌ تي قبضو ڪن. هن کي پنهنجئ حڪومت کي ڪراچئ فوج موڪلڻ جي صلاح ڏني ۽ هن ئي سنڌ جي اڀرندي سرحدي پٽئ تي کوسن ۽ سوڍن خلاف فوجي آپريشن ڪرايا, هن ئي مير حڪمرانن کان شروعاتي ٺاه ڪرايا. هن پنهنجئ ايمڪارئ ۾ سنڌ بابت يا سنڌ خلاف خطن ۾ لکيو, اهو تفصيل اوهان کي گل حيات جي ويب تي ملي ويندو. 27.6.1843: مير حڪمرانن جا اهي ديرا (گهر-ڌياڻيون) جيڪي پنهنجي جنگي قيدي ورن سان گڏ سنڌ کان ٻاهر نه ويون, پر سنڌ ۾ رهڻ پسند ڪيائيون, تن مان هڪ هڪ کي سنڌ جي فرنگي سرڪار طرفان هر مهيني 4500 روپيا ڏنو ويندو هو. ديرن ڌاري حڪومت کان ڪجھ به نه پئي ورتو, پر نيپيئر لکي ٿو ته سرڪار ۽ ديرن وچ ۾ اهو مامرو هڪ بااثر ٻروچ ڪرايو. 27.6.1856: فرنگي حرفتي ۽ چالاڪ حڪمران هئا. هنن پاڻ کي بچائڻ ۽ حڪومت کي بچائڻ لاء مقامي ماڻھن کي پنهنجي فوج ۾ شامل ڪرڻ لاء وڏي چال کيڏي. هنن ٻروچ حڪمرانن کان فريب سان سنڌ کسي هئي. ان ڪري ٻروچن جي مٿي تي هٿ رکڻ لاء ۽ جابلو ٻروچن کي مڪامي سنڌين خلاف استعمال ڪرڻ لاء ”بلوچ ريجمينٽ" ٺاهي. سنڌين کي بي هٿيار رکڻ ۽ فوج ۾ ڀرتي ٿيڻ کان فرنگي حڪومت وڏي ڪوشش ڪئي. حڪومت جي انھئ بدنيتئ سنڌ سماج تي ذات پات جو زنگ چاڙھيو. سنڌي ماڻھون "ٻروچ" ۽ "غير ٻروچ" کان سواء ”مارشل" ۽ ”غير مارشل" طبقن ۾ ورهائجڻ لڳا. انھئ حڪمت عملئ رد عمل ۾ نج سنڌين ۾ ”ويڙھاندي فرد ۽ گروه" پيدا ڪيا. ان ڪري خود سرڪار لاء امن امان قائم ڪرڻ جو مسئلو پيدا ٿيو. فرنگي حڪومت سوچيو ته "بلوچ ريجمينٽ" ۾ ڇانٽي آڻجي, پر ضلعي عملدارن ڪمشنر کي صلاح ڏني ته ڇانٽي وڏي پئماني تي ڪبي ته سرڪاري آفيسن جي حفاظت ڏکي ٿي پوندي. اهو تاثر/پتو اڄوڪئ انھئ لکپڙه مان ملي ٿو, جيڪا سنڌ جي ڪمشنر ۽ ممبئي سرڪار وچ ۾ ٿي آھي. 27.6.1957: "ون-يونٽ" هڪ اهڙو منحوس ۽ ڏاڍ وارو ٽوڙھو هو, جنهن جي لڳ ڀڳ سمورن صوبن ٺھڻ کان اڳ ئي مخالفت ڪئي ۽ ان جي مڙھجڻ کان پوء به ان جي مخالفت ٿيندي رهي. "ون-يونٽ" کي ٺھيئي مڙھيئي ٻه سال گذري ويا آھن. پر اڄ ”ريپبليڪيشن پارٽئ" مطلبو ڪيو ته "ون-يونٽ" ختم ڪيو وڃي. [ اسان سنڌي اها دعوا ڪري نه ٿا سگهون ته ڪو "ون-يونٽ" اسان جي تحريڪ ڪري ختم ٿيو. ڳاٽ اوچو ڪري اها ڳالھ ڪرڻ بدران اسان کي پنهنجي نئين نسل کي سمجهائڻو آھي ته "ون-يونٽ" ٺاهڻ ۽ ڊاهڻ جا مقصد ڪهڙا هئا. "ون-يونٽ" خلاف تحريڪ فقط سنڌ ۾ ڪانه هلي هئي. نه وري ڪنهن تحريڪ جي دٻاء ۾ اچي "ون-يونٽ“ ٽوڙيو ويو هو. اسان کي عوام کي اهو سچ ٻڌائڻ گهرجي] 27.6.1959: ڪراچئ ۾ اويڪيو پراپرٽي (لڏي ويندڙ ھندن طرفان ڇڏي ويل پراپرٽي) جو نيلام شروع ڪيو ويو. 27.6.1960: اولھ پاڪستان ۾ اڄ کان بنيادي جمهوريت جي نظام مطابق قائم ڪيل "ڊويزنل ڪائونسلن" ڪم شروع ڪيو. [پاڪستان جي ٽن وڏن آمرن ملڪ کي پنهنجو پنهنجو نظام ڏنو ۽ ان مطابق ملڪ هلايو. مشرف "ضلعي نظام" رائج ڪيو, ضياء الحق پنهنجئ مرضئ وارو "اسلامي نظام" لاڳو ڪيو ۽ آفيس وقت ۾ ملازمن کان ٻيپهرئ جي نماز پڙھرائي ۽ بينڪن ۾ رکيل ڏوڪڙن مان زورئ زڪوات ڪٽرائي, ايوب وري "بنيادي جمهوريت" وارو نظام قائم ڪيو] 27.6.1972: 1965 جي جنگ کان پوء ايوب شاسترئ سان "تاشقند معاهدو" ڪيو ۽ هن جو سياسي زوال شروع ٿيو. اوڀر پاڪستان آزاد ٿيڻ کان پوء ڀٽي اندرا سان "شملا معاهدو" ڪيو ۽ سندس سياسي زوال شروع ٿيو. اڄ ملڪ جي صدر وارئ حيثيت ۾ ذوالفقار علي ڀٽو انڊيا سان معاهدو ڪرڻ لاء شملا روانو ٿيو هو. 27.6.1977: پيپلز پارٽئ جي وزير ۽ اڳواڻ حفيظ پيرزادي بيان ڏنو ته هاڻي پي.اين.اي وارن جو ڪو نئون ٺاه قبول نه ڪبو. *************** {27 جون تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون} [جنم ڏينهن:] 27 جون 1924ع ليکڪ نٿر مل چندناڻي (بهلاڻي / اجمير) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 27 جون 1939ع برصغير جي ناليواري موسيقار آر ڊي برمن جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 27 جون 1949ع سماجي اڳواڻ ۽ تعليمي ماهر ڊاڪٽر خان محمد پهنور جو جنم ڏينهن آهي. 27 جون 1970ع سماجي ورڪر امين الدين جوکيو جو جنم ڏينهن آهي. [وڇوڙو:] 27 جون 1920ع مولوي عبدالقيوم رستماڻي جو لاڏاڻو ٿيو. 27 جون 1927ع مذهبي عالم مولوي غلام رسول شڪارپوري جو لاڏاڻو ٿيو. 27 جون 2003ع شاعر، ليکڪ ۽ سماجي ۽ سياسي ورڪر سيد اڪبر شاهه جي وفات ٿي. 27 جون 2010ع اديب ۽ ليکڪ احسان دانش ڀٽو(شڪارپور) جو لاڏاڻو ٿيو.

Saturday, 25 June 2022

Sindh in history today (26th June). By. Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (26th JUNE) 26th June BIRTH DATES 1. Syed Najiullah Shah Rashdi (Pir Jo Goth/Poet/ birth 26th June 1893), 2. Charandas Thakurdas (Bhirya > Mumbai /Writer/ birth 26th June 1905), 3. Noor Abbasi (Bhrya/Journalist/ birth 26th June 1927), 4. Iqbal Sheno (Ibrahim Ji/Poet/ birth 26th June 1953), 5. Imdad Hyder Solangi (Khan Solangi/Writer/ birth 26th June 1976), 26th June DEATH DATES 1. Tahilram Lokomal (Journalist/ death 26th June 1946), 2. Ghuam Ali Chagla (Karachi/Muscian/ death 26th June 1950), 3. Tilokchand (Bharya > Ajmir/Journalist & Freedom Fighter/ death 26th June 1955) 4. Muhammad Ramzan ‘Azad’ (Poet/ death 26th June 1973), 5. Syed Ghulam RasoolShah (Mirpurkhas/Journalist/ death 26th June 1982), 6. Moulvi Muhammad Qasim Pirzado (Mad/Religious Scholar/ death 26th June 1985), 7. Mujrim Laghari (Jhudo/Poet/ death 26th June 2005), 8. Ahmad Khan M‘Madhosh’ (Poet/ death 26th June 2010), 9. Dhol Faqir (Artist/ death 26th June 1992), 26th June EVENTS 1857: The Collector of Shikarpur is asked by the Commissioner to submit report about ‘ferries service’ started between Sukkur and Rohri and Sadar Bazar and Pir Subra. ( Source: Sindh Commissioner’s letter No 1092). 1929: Sir Sankaran Nair criticisms status and work of the Simon Commission., says that members of its Central Committee had no knowledge of either the views of the members or of the lines on which they were likely to report. (Source: Indian Annual Register, Vol-1, 1929). 1940: The meeting of the Primary Muslim League of Goza is held with Moulvi Ghulam Muhammad Buriro in chair. The meeting congratulates the All-India Muslim League for adopting of ‘Pakistan Resolution’ at Lahore. (Source: Daily Al-Waheed, Karachi) 1947: The Sindh Legislative Assembly, at a special sitting, decided by 33 votes that Sindh should join the new constituent Assembly (Source: Indian Annual Register, Vol-1, 1947). 1950: Sindh Chief Minister announces Carpet Industry for Rohri. Whereas Punjab Chief Minister announces Engineering college in Mulatan. What difference it makes? (Source: Newspapers). 1977: PNA handed over its draft of demands to the Government and demands response as soon as possible. (Source: Ibd). 1991: Thirteen people including four women and seven children of a family are slaughtered in Lahore (Source: Newspapers). 1992: MQM top brass including Azim Tarq is arrested. (Source: ‘Source-Material on MQM’, compiled by Gul Hayat Institute). 1994: Country-wide strike is observed by Traders. The Business community is not happy with economic and financial policies of the Government. (Source: Ibid) TRANSLATION INTO SINDHI .Sindh in history today (26th June). Slection of Events from two Centuries of Sindh History, in Chronological order and with analytical interpretation. Reseach by Dr.Pathan. 26 جون جي حوالي سان سنڌ جي "واقعاتي تاريخ".( ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جي تحقيق ۽ تاريخ ٻڌائڻ وارو روزانو سنواريل, وڌايل ۽ نظرثاني ڪيل سلسلو.) *************** توجه طلب واقعا *************** 26.6.1842: سنڌ ۾ مقرر ٿيل فرنگي اسسٽنٽ پوليٽيڪل ايجنٽ اڄ سکر مان پنهنجئ سرڪار کي مير شھداد خان, مير نصير خان ۽ مير محمد خان جا اهي خط ڏياري موڪلي ٿو, جيڪي هنن ميجر آئوٽرام کي لکيا آھن. حيدرآبادي مير ميجر آئوٽرام کي ساڳي ڳالھ لکن ٿا ته اسان کي فرنگي سرڪار جي نئين ٺاه تي ڪوئي اعتراض ڪونھي. پر فرنگي سرڪار کي خيال ۾ اها ڳالھ رکڻي پوندي ته اسان ٻروچن جا رسم رواج هندستان جي باقي ماڻھن کان مختلف آھن. ٻي ڳالھ هئ آھي ته فرنگي سرڪار اسان خلاف ڪيل ڪا ڪنھن به ماڻھوء جي دانھن تي توجه نه ڏيندي ۽ هن جي پٺڀرائي نه ڪندي. 26.6.1857: جڏهن اڃان روهڙي-سکر پل نه جڙي هئي ته سرڪار ٻيڙيون/آگبوٽ هلائي عوام کي اچ وڃ جي سهولت فراهم ڪندي هئي. اڄ سنڌ جي ڪمشنر شڪارپور جي ڪليڪٽر کان پڇيو ته عوام کي اهڙي سهولت ڏيڻ عيوض حڪومت کي ڪا جوڳي آمدني به ٿئي ٿي يا اهو خساري جو ڪم آھي. 26.6.1940: هي اهو زمانو آھي جنهن ۾ سنڌ جي لوڪلبورڊن کي وقت جي سرڪار رموٽ ڪنٽرول سان ڪانه هلائيندي هئي. پر "ساليانيون لوڪلبورڊ ڪانفرنس" ڪوٺائيندي هئي, جن ۾ مشترڪه حڪمت عملي جوڙي, ان تي عمل ڪيو ويندو هو. اڄ جيڪا ڪراچئ ۾ لوڪلبورڊ ڪانفرنس ٿي, ان ۾ روڊن رستن ٺاهڻ واري ڳالھ تي هم خيالي پيدا ڪئي وئي. ڇو ته سنڌ جا روڊ مختلف لوڪلبورڊس جي حدن مان گذرڻا هئا. 26.6.1940: آل انڊيا مسلم ليگ لاهور ۾ ”پاڪستان ٺھراء"پاس ڪيو ته سنڌ مسلم ليگ ۽ ان جي شاخن انھئ ٺھراء جي پٺڀرائپ ۽ تائيد ۾ گڏجاڻين ڪرڻ ۽ جلوسن ڪڍڻ ۾ ويرم نه لڳائي. اڄ گوزه ۾ پرائمري مسلم ليگ طرفان عوامي ميڙاڪو ٿيو, جنهن جي صدارت مولوي غلام محمد ٻگهيئي ڪئي. ان تي "پاڪستان ٺھراء" جي ڀرپور تائيد ڪئي وئي. [آهي ڪو جو اهو ٻڌائي ته سنڌ کان ٻاهر ڪهڙن ڳوٺن م اهڙا تائيدي جلسا ٿيا. خاص طور تي پناه وٺندڙن ۽ پاڪستان ٺاهڻ جي وڏي واڪ ڳاله ڪندڙن کي اهڙيون تاريخي شاهديون آڏو آڻڻ گهرجن] 26.6.1947: 1943 ۾ جي.ايم.سيد جي ڪوشش سان سنڌ اسيمبلئ "پاڪستان پلان" جي تائيد ڪئي. اڄ وري سنڌ اسيمبلئ خاص اجلاس سڏائي پاڪستان جي آئين ساز اسيمبلئ ۾ شامل ٿيڻ جو ٺھراء پاس ڪيو. 26.6.1947: هندوستان جي ورهاڱي جو وڏو اثر پنجاب ۽ بنگال تي پيو ۽ اهي ورهايا ويا. اڄ بنگال جي ورهاڱي بابت "بنگال سيپريشن ڪائونسل" جي گڏجاڻي ٿي ۽ بنگال ورهائڻ بابت ڳالھ ٻولھ ٿي. 26.6.1950: سنڌ ۽ پنجاب هڪ ئي ملڪ جا ٻه صوبا آھن. ليڪن حڪمرانئ جي حوالي سان وڏن وزيرن جي سوچن ۽ لوچن ۾ زمين آسمان جو فرق آھي. اڄ پنجاب جو وزير اعلان ٿو ڪري ته پنجاب ۾ انجنيئرنگ ڪاليج کولبو. سنڌ جو وڏو وزير اڄ اعلان ٿو ڪري ته روهڙئ ۾ غاليچن ٺاهڻ جي فئڪٽري کولي ويندي. هڪ وڏو وزير پنهنجي صوبي ۾ انجنيئر پيدا ڪرڻ ٿو گهري ۽ ٻيو وڏو وزير مزدورن جو تعداد وڌائڻ ٿو گهري. 26.6.1992: حڪومت ايم.ڪيو.ايم ۾ ٽاڪوڙا وڌا. ڪراچئ ۾ پارٽئ جي اڳواڻ عظيم طارق ۽ ٻين ڪيترن کي گرفتار ڪيو ويو. 26.6.1994: ملڪ جي حڪمرانئ ۽ حڪومتون ڊاهڻ ٺاهڻ ۾ ڪڏهن ڪامورا شاهئ جا هٿ نظر ايندا آھن ته ڪڏهن سگهارين قوتن جي خواهش محسوس ٿيندي آھي. پر اسان واپاري ۽ تجارتي برادرئ جا هٿ ۽ چھرا ڏسي نه سگهندا آھيون. در اصل انھئ برادرئ جا ڏوڪڙ ۽ ٻوڪڙ حڪومتن جي ٺاهڻ ڊاهڻ ۾ ڪليدي ڪردار ادا ڪندا آھن. پاڪستان ۾ سياسي تبديلئ جا محرڪ اهي ۽ رهيا آھن ۽ اڪثر حڪومتن ۾ صدر يا گورنر جي عهدي جا ڌڻي اهي ئي رهيا آھن. اڄ تجارتي برادرئ حڪومت جي معيشي ۽ مالياتي حڪمت عملين تي احتجاج ڪندي ملڪ گير هڙتال ڪئي. *************** {26 جون تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون} [جنم ڏينهن:] 26 جون 1893ع شاعر ۽ بزرگ سيد نجي الله شاهه راشدي (پير ڳوٺ) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 26 جون 1927ع ليکڪ نور عباسي (ڀريا) جو جنم ڏينهن آهي. 26 جون 1944ع راڳي ڀڳت ارجن ڪنواڻي(گمبٽ / هندستان) جو جنم ڏينهن آهي. 26 جون 1953ع شاعر اقبال شينو(دادو) پيدائش جو ڏينهن آهي. 26 جون 1970ع شاعره پرهه سڪينه گاد (لاڙڪاڻو) جو جنم ڏينهن آهي. [وڇوڙو:] 26 جون 1274ع مشهور اسلامي مفڪر ابو جعفر محمد نصير الدين طوسي جو انتقال ٿيو. 26 جون 1946ع سياستدان تهلرام لوڪومل جي ديهانت ٿي. 26 جون 1950ع موسيقار غلام علي چاڳلا (ڪراچي) جو انتقال ٿيو. 26 جون 1955ع صحافي تلوڪچند شرما (ڀريا / اجمير) جي ديهانت ٿي. 26 جون 1973ع شاعر محمد رمضان آزاد جو انتقال ٿيو. 26 جون 2005ع شاعر مجرم لغاري (جهڏو) جو انتقال ٿيو. 26 جون 2010ع مشهور شاعر احمد خان مدهوش(جوهي) جو لاڏاڻو ٿيو. 26 جون 2016ع صوفي راڳي جمال الدين فقير لاڏاڻو ڪري ويو.

Friday, 24 June 2022

Sindh in history today (25th June). By.Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (25th JUNE) 25th June BIRTH DATES 1. ’Shaiq’ Bukhari (Poet/ birth 25th June 1922), 2. Muhammad Talib Bharit (Bharit/Social worker/ birth 25th June 1939), 3. Ghulam Mustafa Channo (Writer/ birth 25th June 1968), 4. Muhammad Urus Otho (Mirpur Bathoro/Poet/ birth 25th June 1971), 5. Hafeez Soomro (Thull/Poet/ birth 25th June 1986). 25th June DEATH DATES 1. Akhund ‘Fazul’ (Poet/ death 25th June 1912), 2. Haji Abdullah ‘Waqif’ (Poet/ death 25th June 1976). 25th June EVENTS 1844: The Government of India transmits copy of a letter from the Secret Committee to Sindh Governor and requesting him to ascertain whether it was the desire of the ex-Amirs of Sindh to leave Sindh and join their husnands. This may kindly be noted that ladies declined to leave Sindh for the purpose of residing with their husbands. (Source: Government of India’s letter No.451). 1856: Govrnment is interested to preserve and document Antiquities of Sindh. The Commissioner, Sindh requests Government of Bombay for appointment of Captain henre of the 1st European Regment as Photograper on the pay of Rs.300.(Source: Commissioner, Sindh’s letter No.289). 1945: Acharya J. B.Kriplani, General Secretary of the Congress addressing a press conference on the ‘Wavell proposal’ at Lucknow, says if the coalition at the center was to be based on Hidu-Muslim parity than elements other than Muslim League and Congress should also have been invited in the leaders’ conference. (Source: Indian Annual Register, Vol-1, 1945). 1927: Seth Harchandrai Vishindas presides over a public meeting held in the Khalikdina Hall, which passes a strongly worded resolution against the separation of Sindh from Bombay Presidency. This may kindly be noted that he was the first Sindhi politician who promoted the idea of separation of Sindh from from Bombay Presidency. (Source: The Daily Gazette,Karachi). 1953: British do not want to see democracy in Pakistan, says Moulvi Tamizuddin, the first president of the Pakistan Constituent Assembly. (Source: Newspapers). 1954: Justice Muneer Ahmed famous for his decision in favour of the Government in Tamizuddin case, is appointed as Chief Justice of Pakistan (Source: Ibd). 1955: Report on the murder of Liaquat Ali Khan is released. It suggests that there is no evidence whatsoever to suggest that any political motive was behind the act. (Source; Newspapers). 1966: Pakistan and Afghanistan will be connected with Railway. An agreement is signed by both countries. (Source: Newspapers). 1970” Presidential Order abolishing One-Unit can not be challenged in any court, new Ordinance is promulgated. (Source: Newspapers). 1972: Simla Agreement will be discussed and approved by the National Assembly, Z.A.Bhutto intends to take representatives into confidence. (Source: “Source-Material on Bhutto family’, compiled by Gul Hayat Institute). 1990: Mohen-Jo-Daro International Airport is innagurated. (Source: Newspapers) TRANSLATION INTO SINDHI Sindh in history today (25th June). Slection of Events from two Centuries of Sindh History, in Chronological order and with analytical interpretation. Reseach by Dr.Pathan. 25 جون جي حوالي سان سنڌ جي "واقعاتي تاريخ".( ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جي تحقيق ۽ تاريخ ٻڌائڻ وارو روزانو سنواريل, وڌايل ۽ نظرثاني ڪيل سلسلو.) *************** توجه طلب واقعا *************** 25.6.1843: ليفٽيننٽ رابرٽ مقابلي ۾ مير شير محمد جي ڀاء کي سيوهڻ ۾ پڪڙي گرفتار ڪيو ته انھئ ڪاميابئ تي ايسٽ انڊيا ڪمپنئ جي گورنر جنرل اڄ چارليس نيپيئر کي مبارڪ ڏني. 25.6.1844: جڏهن ٺڳئ سان سنڌ تي قبضو ڪري, مير حڪمرانن کي پڪڙي جنگي قيدي بڻائي جلاوطن ڪيو پيو وڃي ته انھن ميرن جي ديرن (ونين) ورن سان گڏ وڃڻ ۽ وطن ڇڏڻ کان انڪار ڪيو هو. اڄ وري سنڌ جي گورنر نيپيئر کان ڪمپني حڪومت پڇا ڪئي ته جاچ وٺي ڏي ته ڪنهن ڪنهن جا ديرا پنهنجي ورن ڏي وڃڻ لاء تيار آھن. ڇوته سندن ور وطن واپس ورندا ئي ڪونه ۽ ونين کي ورن کان پري ڇو رکيو وڃي. 25.6.1856: سنڌ جي وقتي ڪمشنر ممبئي سرڪار کي لکيو ته اسان سنڌ جي قديم آثارن جي منظرن, عمارتن تي ٿيل عڪس نگارئ ۽ ڪاشئ جي ٿانون/سرن جي چٽسالي ۽ ڪاٺ تي اڪريل جاميٽري گرافس وغيره کي فوٽوگرافئ ذريعي محفوظ ڪرڻ گهرون ٿا ۽ ان لاء يورپين ريجمينٽ جي ڪئپٽن هرن جون خدمتون ورتيون آھن. اوهان مهرباني ڪري کيس 300 روپين جي ماهوار پگهار تي مقرر ڪري ڏيو. [سنڌ جي وڻن ٽڻن, پکي پکڻن, جيتن جانورن, گلن ٻوٽن, عمارتن وغيره جا فوٽو ڪڍي سنڌ جي "تصويري تاريخ" مرتب ڪري سگهون ٿا. پر اهڙي شعور اچڻ لاء اسان جي ادارن ۽ افراد کي شايد اڃا گهڻو وقت لڳندو] 25.6.1927: ڪراچئ جي خالق ڏني هال ۾ ھندن جو وڏو جلسو ٿيو, جنهن جي صدارت سيٺ ھرچندراء وشنداس ڪئي. هن پنهنجي صدارتي تقرير ۾ سنڌ کي ممبئئ کان الڳ ڪرڻ جي شديد مخالفت ڪئي. [ياد رهي ته هرچندراء وشنداس اهو پهريون سنڌي سياستدان هو, جنهن سڀ کان پهريون سنڌ کي ممبئئ کان الڳ ڪرڻ جو مطالبو ڪيو هو. پوء ھئ ئي انھئ جو وڏو مخالف ٿي بيٺو. مذھبي مت ڀيد جي اثر ۾ ڪيترن هندن اها سياسي غلطي ڪئي ته سنڌ ملڪ کي هو صوبي جي حيثيت ۾ به ڏسڻ نه پيا گهرن. سنڌي مسلمان اپر ڪلاس انھئ مخالفت مان سياسي فائدو ورتو ۽ ڳالهيون ڪري هندن جي شرطن مڃڻ کان سواء حڪمران ٿيڻ لاء سنڌ کي صوبائي حيثيت وٺي ڏني. ان دور جي هندو توڙي مسلمان سياستدانن ايئن غلطيون ڪيون] 25.6.1945: هن دور ۾ سنڌ-ڄائو آچاريه ڪرپلاڻي آل انڊيا ڪانگريس جو جنرل سيڪريٽري هئو. لارڊ ويول تجويز پيش ڪئي هئي ته مرڪز ۾ ھندن ۽ مسلمانن تي ٻڌل مخلوط حڪومت قائم ڪرڻ گهرجي. آچاريه ڪرپلاڻئ لکنو ۾ ان تي تبصرو ڪندي چيو ته پوء فقط ڪانگريس يا مسلم ليگ سان سرڪار ڳالهيون نه ڪري, پر ٻين مسلم ۽ غير مسلم اڳواڻن جي ڪانفرنس ڪوٺائي, انھئ مخلوط حڪومت وارئ تجويز کي سڀني لاء قبول ڪرڻ جوڳو بڻائجي. [ ياد رهي ته انگريزن کي هندستان ڇڏڻ کان سواء ڪا واٽ ئي ڪانه هئي. انھن تڪڙي جان ڇڏائڻ لاء انھن غلام ملڪن جو حق نظرانداز ڪيو, جن کي هنن غلام بڻايو. اصول مطابق انھن غلام ملڪن کي آزاد ڪرڻ گهربو هو. اها سوچ غلام ملڪن (جيئن سنڌ) جي سياستدانن کي به ڪانه آئي ۽ ٻه وڏيون پارٽيون ملڪ کي ٻن ٽڪرن ۾ ورهائڻ تي بضد ٿي ويون] 25.6.1955: لياقت علي خان جي قتل بابت قائم ڪيل انڪواري رپورٽ پڌري ٿي. ان ۾ چيو ويو ته سندس موت پٺيان ڪنهن سياسي دشمنئ جو عمل دخل ڪونهي. [ياد ڪرڻ جي ڳالھ هئ آھي ته ابتدا ۾ لياقت علي خان ملڪ جو بي تاج وزير اعظم رهيو. قائداعظم ۽ سندس وچ ۾ شديد اختلاف پيدا ٿيا,انھن به هن جي حيثيت کي نه گهٽايو. لياقت علي خان روس جي دعوت ٺڪرائي, آمريڪا جو دورو ڪيو ۽ واپسئ تي ڪميونسٽن خلاف باه ٻاري. هن "راولپنڊي سازش ڪيس" کي اڀاريو ۽ ان ۾ انھئ زماني جي فوجي افراد به شامل هئا. فيض احمد فيض به فوج ۾ رهيو. لياقت علي خان پنهنجئ مرضئ مطابق يڪ طرفو, ڪنهن کي اقتدار ۾ شريڪ ڪرڻ کان سواء بااختيار وزير اعظم ٿيڻ چاهيو هو ۽ سندس انھئ رويئي هن لاء مسئلا پيدا ڪيا] 25.6.1970: وفاقي سرڪار آرڊيننس لاڳو ڪيو ته صدر طرفان ون-يونٽ ٽوڙڻ واري حڪم نامي کي ڪنهن به ڪورٽ ۾ چئلينج نه ڪري سگهبو. [ وفاق جي خاص حڪمت عملئ ڪري "ون-يونٽ" مڙهيو ۽ ٽوڙيو ويو هو. ڪا به ائنٽي ون يونٽ تحريڪ ون يونٽ مڙھڻ جو دڳ روڪي سگهي. اهڙئ ريت ڪنهن به "ون-يونٽ ٽوڙيو تحريڪ" ڪري ون-يونٽ ڪونه ٽٽو. جڏهن اوڀر پاڪستان کي ئي پاڻ سان گڏ رکڻو ۽ کڻڻو ڪونه هو ته پوء مغربي پاڪستان ۾ ”ون-يونٽ" جي ڪا ضرورت ڪانه هئي. "ون-يونٽ" خلاف سنڌ ۾ مثالي تحريڪ هلي ۽ ان تحريڪ ۾ ڏنل قربانين جي بي قدري نه ڪري سگهجي. پر "ون-يونٽ" انھئ تحريڪ ڪري ختم نه ٿيو. ان ڪري اسان کي ڏسڻ سوچڻ گهرجي ته اسان جون تحريڪون گهربل مقصد ڇو نه ٿيون ماڻي سگهن] 25.6.1972: ذوالفقار علي ڀٽي بيان ڏنو ته مان جيڪو "شملا معاهدو" ڪري آيو آھيان, ان تي عوامي نمائندن کي اعتماد ۾ وٺبو ۽ قومي اسيمبلئ ۾ بحث ڪبو. 25.6.1990: مهين جو دڙو انٽرنئشنل ايئرپورٽ جو افتتاح ٿيو. *************** {25 جون تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون} [جنم ڏينهن:] 25 جون 1922ع شاعر سائق بخاري جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 25 جون 1929ع تعليمي ماهر ۽ محقق ڊاڪٽر ممتاز علي قاضي (ايم اي قاضي)جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 25 جون 1939ع سماجي اڳواڻ محمد طالب ڀُرٽ جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 25 جون 1968ع ليکڪ غلام مصطفى چنا جو جنم ڏينهن آهي. 25 جون 1971ع شاعر محمد عرس اوٺو (ميرپور بٺورو) جو جنم ڏينهن آهي. 25 جون 1978ع باليووڊ جي سنڌي اداڪار آفتاب شوداساڻئ جو جنم ڏينهن آهي. [وڇوڙو:] 25 جون 1976ع شاعر حاجي عبدالله واصف جو انتقال ٿيو. 25 جون 2009ع پاپ موسيقي جي بي تاج بادشاهه مائيڪل جيڪسن جو انتقال ٿيو

Thursday, 23 June 2022

Sindh in history today (24th June). By. Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (24th June). Research by Dr. Dur Muhammad Pathan BIRTH DATES 1. Moulana Ghulam Mustafa Qasmi (Bhanbho Chandio/Religious Scholar, Freedom Fighter & Promoter of Research/ birth 24th June 1924), 24th June DEATH DATES 1. Pir Sahibdino (Bulri/Saint/ death 24th June 1913), 2. Kazi Abdul Rahman (Freedom Fighter & Journalist/ death 24th June 1958), 3. Kazi Fazlullak (Naushero Feroz > Larkano/Freedom Fighter & ex-Chief Minister/ death 24th June 1987), 4. Shoukat Khwaja (Writer/ death 24th June 2011) 24th June EVENTS 1843: Mian Ghulam Shah Kalhoro was the first Sindhi ruler, who granted permission to British people to establish factory in Sindh and a factory was established in Thatta. When sindh was occupied by Napier on behalf of the Government of India, Munshi Pentameters and his cousin claimed that the building of the factory was their property. Whereas Captain Wallace suggested that it should be converted into a travellers’ bungalow and Rs.one be charged for occupying it for a day. (Source: Captain Wallace’s letter to Major Outran). 1916: Hasanand Sunderdas Pamnani had opened ‘Saat Sri Dharamdas Shewa Mandal’ at Rohri so as to render social services, hold religious classes and teach Sanskrit. Two lectures were arranged in a month. Karamchand Hingorani, who was officer of education Departmeny (Assistant D.E) at Larkana, used to give his lectures. Today, he gives his lecture also. (Source: The Daily Gazette, Karachi). 1920: Khilafat Conference is held at Jacobabad with Moulana Taj Mahmood Amroti in chair. The high handedness of Jacobabad administarion is condemned at large and homage is paid to Khilafat leaders and workers of the District Jacobabad for being victimized at the hands of the Government. Pro-Government elements and landlords are warrned not to play in hands of anti-Islam & anti-people Government and avoid from violating norms & rights of society and Motherland. (The Daily Al-Wahid, Karachi). 1940: Moulana Muhammad Sadiq of Khada and Foujdar Umar Khan recorded their statement and evidence before the Masjid Manzilgah Inquiry court at Karachi. (Source: Inquiry Report). 1948: An agreement is signed between Sindh Government and Pakistan Government regarding the settlement of migrants in Sindh. (Source: Newspapers). 1954: Mir Bandh Ali, Qazi Abdul Manan; Syed Noor Shah; Syed Ghulam Hyder Shah; Ahmad Kham and Najamuddin are inducted in Sindh cabinet. One of the most important events is taking place today. Iftkhar Hussain Mamdot, who was dismissed as the Chief Minister of Punjab, is sworn in as the Governor of Sindh. (Source: Ibid). 1955: India and Pakistan announce ‘Water dispue agreement’. (Source: Newspapers). 1960: Any more violation of air space by or from Pakistan will be responded with iron hand and tough time, U.S.S.R warns. (Source: Newspapers). 1970: Islami Mutahida Mahaz is formed . It consists of Jamat-i-Islami, Jamiat-i-Ulema Pakistan; Pakistan Jamhoori Party anf Ahal-i-Hadith. (Source: ‘Source-Material on JUP’, compiled by Gul Hayat Institute). 1992: Salim Shahzad, Vice chairman of the MQM is arrested and FIR is lodged against Altaf Hussain (Source: Newspapers). 1996: Army is called out in Rawalpindi in a wake of Jamat-i-Islami’s march towards Islamabad protesting against the budgetary proposals. Source: ‘Source-Material on JI’, compiled by Gul Hayat Institute). TRANSLATION INTO SINDHI Sindh in history today (24th June). Chronological Slection of Events from two Centuries of Sindh History. Reseach by Dr.Pathan. 24 جون جي حوالي سان سنڌ جي "واقعاتي تاريخ".( ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جي تحقيق ۽ تاريخ ٻڌائڻ وارو روزانو سنواريل, وڌايل ۽ نظرثاني ڪيل سلسلو.) *************** توجه طلب واقعا *************** 24.6.1851: سنڌ جي ڪمشنر اڄ جيڪب آباد جي پوليٽيڪل ايجنٽ کي لکيو ته اهي بگٽي, جن اسان جي چوڪين تي حملو ڪيو هجي يا اسان جي فورس سان مزاحمت ڪئي هجي, انھن کي پڪڙي سنڌ ۾ آباد ڪرڻ بدران احمد نگر جيل موڪليو. 24.6.1843: اسان جي اڳوڻن حاڪمن جي مهربانئ سان فرنگين کي سنڌ ۾ پنهنجا ڪارخانا/فيڪٽريون هڻڻ جي اجازت ملي. ناٿن ڪرو ميرن جي دور ۾ ڪراچئ/راڻي باغ/چڙيا گهر ڀرسان فيڪٽري ھنئي هئي. ان کان اڳ ٺٽو فرنگين, ڊچن ۽ پورچگيزن جي ڪوٺين ۽ ڪارخانن جو هنڌ رهيو. نيپيئر سنڌ تي قبضو ڪري گورنر ٿيو ته ٺٽي جي منشي پيتامرداس ڪليم داخل ڪيو ته ٺٽي ۾ جتي فرنگين فيڪٽري قائم ڪئي هئي, اها سندس جاء/ملڪيت آھي. پوء ان تي ڪئپٽن ويلس جاچ پڙتال ڪئي. هن چيو ته اها عمارت پيتامبر کي ڏيڻ بدران انھئ جي مرمت ڪرائي مسافر خانو بڻائجي ۽ واپارين کي هڪ روپيو ڏهاڙئ جي مسواڙ تي رهڻ لاء ڏجي. 24.6.1916: هاسارام سندرداس پمناڻي, جيڪو پوء ڪانگريسي سنڌ اسيمبلي ميمبر ٿيو ۽ مسجد منزلگاه وارن فسادن جي نتيجي ۾ ماريو ويو, سو روهڙئ جو مشھور ڌرمي ۽ سماجي سڌارڪ ماڻھو هو. هو اتان "ڌرم درشن" جي نالي سان ماهوار رسالو به ڪڍندو هو ۽ انھئ رسالي جو مڪمل سيٽ گل حيات ۾ موجود آھي. اڄ ھاسارام پمناڻئ روهڙئ ۾ ”ست سري ڌرمداس شيوا منڊلي" قائم ڪئي. جنهن پليٽ فارم تان مهيني ۾ ٻه دفعا ڌرم, سنسڪرت ٻولي ۽ سماج جي موضوعن تي ليڪچر ٿيندا هئا. اڄ نامور تعليمدان ڪرم چند هنگوراڻئ انھئ منڊلي ۾ ليڪچر ڏنو. 24.6.1920: اتر سنڌ, خاص طور تي جيڪب آباد ضلعي ۾ حڪومت خلافيتن تي ڏاڍيون سختيون شروع ڪيون. انھئ گنڀير صورتحال کي نظر ۾ رکندي خلافتي اڳواڻن جيڪب آباد ۾ ”خلافت ڪانفرس" سڏائي, جنهن جي صدارت مولانا تاج محمود امروٽئ ڪئي. هن ڪانفرنس اتان جي خلافيتين جا حوصلا بلند ڪيا. بئريسٽر جان محمد جوڻيجي انھئ موقعي تي پنهنجا سرڪاري القاب ڦٽا ڪيا ۽ مولانا تاج محمود امروٽئ پنهنجي سخت لهجي وارئ تقرير ۾ وڏيرن ۽ زميندارن کي انتباه ڪيو ته سرڪار جي هٿن ۾ کيڏڻ ۽ استعمال ٿيڻ ڇڏي ڏيو. 24.6.1940: مسجد منزلگاه مامري تي ٿيل خون فساد جي انڪواري ڪرڻ لاء سرڪار ٽريبيونل ٺاهيو هو. اڄ ڪراچئ ۾ کڏي واري مولانا محمد صادق ۽ فوجدار عمر خان انھئ ٽريبينل اڳيان پنهنجا بيان رڪارڊ ڪرايا. 24.6.1948: اسان جي اقتدار ڌڻين خوشئ خوشئ سان سچي ۽ پڪي پاڪستاني هجڻ جي شاهدئ ۽ شوق ۾ ڪراچي وفاق جي حوالي ڪئي. انھئ لکت جي مس ئي اڃا ڪانه سڪي ته اڄ وفاق ۽ سنڌ سرڪار پناهگيرن جي سنڌ ۾ آبادڪارئ وارئ ايگريمينٽ ڪئي. 24.6.1954: افتخار ممدوٽ, جنهن کي پنجاب جي وڏ-وزارت تان ڊسمس ڪيو ويو هو, اهو اڄ سنڌ جو گورنر مقرر ڪيو ويو. 24.6.1955: پاڪستان ۽ انڊيا باهمي پاڻئ واري مامري تي ٺاه ڪيو [ انڊيا کي نديون وڪرو ڪيون/ڏنيو ويون ۽ سنڌ سدائين لاء پاڻئ جي اڻاٺ جو شڪار ٿي وئي. انھئ ٺاه جي روشنئ ۾ پاڪستان مختلف ڊيم ٺاهڻ منصوبه بندي ڪئي ۽ انھئ تي ڪم شروع ڪرايو. ان ڪري سنڌ اڃا پاڻئ جي کوٽ جو وڌيڪ شڪار ٿي] 24.6.1970: پاڪستان جي ديني سياسي جماعتن پاڻ ۾ گڏجي "اسلامي متحده محاذ" قائم ڪيو. ان ۾ شامل ٿيندڙ پارٽيون هيون: جماعت اسلامي, جميعت العلماء پاڪستان, پاڪستان جمهوري پارٽي ۽ اهل حديث. 24.6.1996: جماعت اسلامئ فيصلو ڪيو ته سرڪار طرفان پيش ڪيل عوام-دشمن بجيٽ خلاف اسلام آباد طرف مارچ ڪبو. حڪومت انھئ صورتحال کي منھن ڏيڻ لاء آرمئ کي گهرائي ورتو. *************** {24 جون تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون} [جنم ڏينهن:] 24 جون 1880ع سياستدان لوڪومل گوبند بخش ملڪاڻي (حيدر آباد) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 24 جون 1890ع مذهبي اسڪالر ۽ سياستدان مولوي پير محمد اسماعيل جان جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 24 جون 1905ع ليکڪ چرن داس گرسهاڻي (ڀريا / بمبئي) جو جنم ڏينهن آهي. 24 جون 1926ع ناليواري عالم ۽ اسڪالر مولانا غلام مصطفى قاسمي جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 24 جون 1964ع پ پ پ جي عورت اڳواڻ راءِ ناز بوزدار(پنو عاقل) جو جنم ڏينهن آهي. [وڇوڙو:] 24 جون 1958ع صحافي قاضي عبدالرحمان جو لاڏاڻو ٿيو. 24 جون سنڌ جي اڳوڻي وڏي وزير قاضي فضل الله جو انتقال ٿيو. 24 جون 2016ع ڪلاسيڪل راڳي الهڏنو خاصخيلي ٽنڊي الهيار ويجهو روڊ حادثي ۾ انتقال ڪري ويو.

Wednesday, 22 June 2022

Sindh in history today (23rd June). By. Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (23rd JUNE) 23rd June BIRTH DATES 1. Kazi Abdul Nabi Shikarpuri (Religious Scholar/ birth 23rd June 1834), 2. Muhammad Bux ‘Hafiz’ (Poet/ birth 23rd June 1938), 3. Laxmi Jevati (Writer/ birth 23rd June 1940), 4. Jairamdas Bajaj (Journalist/ birth 23rd June 1954) 23rd June DEATH DATES 1. Moulvi Ghulam Rasool Tunio (Religious Scholar/ death 23rd June 1901), 2. Moulvi Muhammad Suleman Banvi (Religious Scholar & Freedom Fighter/ death 23rd June 1941), 3. Hakim Moeen-u-ddin (Religious Scholar & Freedom Fighter/ death 23rd June 1948), 4. Moulvi Muhammad Suleman ‘Waiz’ (Religious Scholar & Freedom Fighter/ death 23rd June 1948) 23rd June EVENTS 1832: The Bombay Government allows Colonel Pottenger to assemble army for routing out free-booters in eastern Sindh. (Source: Letter No.154) 1843: Lieutenant Gordon, in charge of the ex-Amirs of Sindh recommends to the Secretary to the Governor of Bombay that allowance should be made to Amirs/detained Talpurs as under: Provisioning 13 ex-Amirs and 98 attendants (Rs.8.000), Monthly wages to servants (Rs.3000), Clothing (1500), Establishment of carriages, horses etc (Rs.2500), Mir Nasir Khan of Hyderabad (Rs.2800), Mir Rustam Khan of Khairpur (Rs.2500), Mir Sobdar Khan (Rs.2500), Mir Muhammad Khan (Rs.2000), Mir Hussain Ali s/o Mir Mir Muhammad (Rs.1400), Mir Muhammad Khan (Rs.600), Mir Yar Muhammas (Rs.400), Mir Nasser Khan of Khairpur (Rs.700), Mir Hussain Ali s/o Mir Nasser Khan of Hyderabad (Rs.500),Mir Abbas Ali s/o Mir Nasser Khan of Hyderabad (Rs.300), Mir Fatih Khan s/o Mir Sobdar Khan (Rs.500), Mir Muhammad Ali s/o Mir Sobdar Khan (Rs.300) and Mir Ali Bux s/o Mir Rostam Khan (Rs.500)- (Source: ‘Correspondence related to Sinde’) 1922: The meeting of Aman Sabha- anti Khilafat & Congress-is held at Tando Muhammad Khan with K.B.Jam Mitta Khan in chair. About 20 landlords, Pirs and Mukhis address the meeting and ask people not to join any agitation against the Government. Moulvi Abdul Aziz is awarded Turban and Longi for his services in this regard. This meeting is attended by the Deputy Collector and Mukhtiarkar of Shadadpur, Diwan Kirpaldas,Dyaram Ghanomal,Seth Radha Kirshin,Shamdas, Diwan Wadhomal and Diwan Tekchand. (Source: The Daily Gazette, Karachi). 1934: R.K.Christia, a Sindhian lady is awarded the degree of Ph.D by the London University. She got education in D.J.Sindh College and served in ‘Women College’, Lahore. She did Ph.D. on the topic of ‘Action of Bacteria on the corrosion of metals’.(Source: The Daily Gazette, Karachi). 1948: Pakistan Government takes over the administration of Karachi from Sindh Government. Most of Sindhi politician are happy and take it as their service to Pakistan, but majority of Sindhi believe it as fall of Karachi. (Source: Newspapers). 1956: Government of Pakistan decides to celebrate 23rd March as a national day. This decision is taken nine years after the creation of Pakistan! (Source: Newspapers). 1988: Pir Pagaro offers PML leadership to President Zia. (Source: Ibid). TRANSLATION INTO SINDHI Sindh in history today (23rd June). Slection of Events from two Centuries of Sindh History, in Chronological order and with interpretation. Reseach by Dr.Pathan. 23 جون جي حوالي سان سنڌ جي "واقعاتي تاريخ".( ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جي تحقيق ۽ تاريخ ٻڌائڻ وارو روزانو سنواريل, وڌايل ۽ نظرثاني ڪيل سلسلو.) *************** توجه طلب واقعا *************** 23.6.1832: ممبئي سرڪار سنڌ ۾ مقيم سفارتڪار ڪرنل پاٽينجر کي هدايت ڪئي ته فوجي ماڻھن جي مدد سان انھن ماڻھن خلاف فوجي ڪاروائئ جي تياري ڪر, جيڪي سنڌ جي اڀرندي سرحد تي اسان جي ماڻھن ۽ واپارين کي ڦريندا لٽيندا رهن ٿا. [ياد رهي ته انهن ڪاروائين ۾ کوسا, واگهيلا ۽ ٻيا سنڌي ماڻھون سرگرم هئا. ڏوهي طبيعت هئڻ سان گڏ سندن دل ۾ سنڌ دوستي هئي. هو نه پيا چاهن ته فرنگي آزادئ ۽ پنهنجئ مرضئ سان سنڌ ۾ ناپاڪ قدم رکن] 23.6.1841: آئوٽرام پنهنجئ سرڪار کي خط لکي ٻڌائي ٿو ته مير شير محمد سان معاهدي بابت ڳالهيون مڪمل ٿي چڪيون آھن. هو ايسٽ انڊيا ڪمپنئ کي ساليانو 50000 ڪمپني روپيا خراج ڏيندو ۽ حيدرآبادي ميرن سان سندس سمورا مامرا اسان معرفت حل ڪرائيندو. سندس ننڍڙي پٽ مير فتح خان کي مون سان ملائي ويا آھن. مون منشي علي اڪبر کي ميرپور موڪليو آھي ته معاهدي تي دستخط ڪرائي اچي. 23.6.1843: سنڌ جي سابق حڪمرانن کي جنگي قيدي بڻائي پهريون ساسور جيل ۾ رکيو ويو. ان وقت ليفٽيننٽ گورڊن سندن نگرانئ ۽ خيال رکڻ لاء انچارچ مقرر ڪيو ويو. قيدي ميرن لاء ھن ريت ماهوار الائونس مقرر ڪيو ويو: مير نصير خان, حيدرآبادي (2800 روپيا), مير رستم خان (2500 روپيا), مير صوبدار خان (2500 روپيا), مير محمد خان (200 روپيا), مير حسين علي ولد مير محمد خان (1400 روپيا), مير محمد خان (600 روپيا), مير يار محمد (400), مير نصير خان خيرپوري (700 روپيا), مير حسين علي ولد مير مير نصير حيدرآبادي (500 روپيا), مير عباس علي ولد مير نصير حيدرآبادي (300 روپيا), مير فتح علي ولد مير صوبدار خان (500 روپيا), مير محمد علي ولد مير صوبدار (300 روپيا) ۽ مير علي بخش ولد مير رستم علي خان (500 روپيا). ان کان سواء سڀني ميرن جي نوڪرن جو ماهانو معاوضو (3000), ميرن ۽ سندن نوڪرن جي لٽي لباس لاء ماهوار معاوضو (1500 روپيا) ۽ ٽانگا ۽ گهوڙا رکڻ لاء (2500 روپيا). 23.6.1843: ايسٽ انڊيا ڪمپنئ جو گورنر "سيڪريٽ ڪميٽئ" کي رپورٽ ڏيندي لکي ٿو ته سنڌ فتح ڪرڻ کان اڳ سنڌ ۾ مير علي مراد خان فقط اهو ماڻھو هئو, جنهن اسان سان وفاداري ڪئي ۽ اسان جي مدد ڪئي. هن کي پڳ ۽ تخت سندس وڏي ڀاء مير رستم علئ جي هٿ کڻڻ ڪري مليو هو. اسان انھئ ڳالھ جو خيال رکون ٿا ته هن جي دشمنن هٿان سندس وار به ونگو نه ٿئي. [ياد رهي ته جڏهن فرنگين جا پير پختا ٿيا ۽ سنڌ جا حڪمران بڻيا ته پنهنجي يار وفادار مير علي مراد خلاف انڪواري ڪرايائون] 23.6.1851: ميونسپالٽئ کان اڳ سنڌ جي وڏن شھرن ۾ ”ڪنزروينسي بورڊ“ هوندا هئا ۽ اهي ميونسپالٽين جهڙو ڪم ڪندا هئا. اڄ ڪراچئ جي "ڪنزروينسي بورڊ” سنڌ ڪمشنر کي گذارش ڪئي ته بندر روڊ ٺھرائي ڏيو ۽ سرڪاري ملازمن جي ڪالونين کي پيئڻ جو پاڻي فراهم ڪيو وڃي. 23.6.1922: خانبھادر ڄام مٺا خان فرنگي سرڪار سان وفاداري ڏيکاريندي ٽنڊي محمد خان ۾ "امن سڀا" قائم ڪئي هئي ته جيئن انھئ پليٽ فارم کي خلافتين خلاف ڪتب آڻجي ۽ عوام ۾ فرنگين جي وفادارئ کي عام ڪجي. اڄ سندس صدارت ۾ اتي "امن سڀا" عوامي ميڙاڪو ڪوٺايو, جنهن ۾ لڳ ڀڳ 200 ماڻھون آيا. هن گڏجاڻئ ۾ شهدادپور جي ڊپٽي ڪليڪٽر ۽ مختيارڪار به شرڪت ڪئي. انھئ موقعي تي ديوان ڪرپلداس, ڏيارام ڳهڻومل, سيٺ راڌا ڪرشن, شامداس, ديوان واڌومل ۽ ديوان ٽيڪچند تقريرون ڪيون ۽ ماڻھن کي تاڪيد ڪيو ته خلافت ۽ ڪانگريس کان ڀڄي پاسو ڪيو. 23.6.1934: ڊي.جي.ڪاليج مان پڙھي نڪتل ۽ لاهور جي عورتن واري ڪاليج جي استادياڻي, سنڌ واسڻ آر.ڪي. ڪرسٽيا سنڌ جي پهرين مائئ لنڊن يونيورسٽئ مان پي ايڇ. ڊي ڪئي. سندس تحقيق جو عنوان هو "Action of Bacteria on the corrosion of Metals". 23.6.1942: گڏيل هندستان جي نامياري سياستدان ملڪي حالتن تي تبصرو ڪندي مسلم ليگ تي تنقيد ڪندي چيو ته هن پارٽئ جڏهن کان "پاڪستان" جو مطالبو شروع ڪيو آھي ته دليون ورهائجڻ لڳيون آھن ۽ ماڻهون فسادن جي ور چڙھي ويا آھن. 23.6.1948: پاڪستان سرڪار ڪراچئ جو انتظام پنهنجي هٿ ۾ کنيون. ايڪڙ ٻيڪڙ سنڌي سياستدانن مخالفت ڏيکاري, ڪافي سياستدانن خاموشئ ۽ خوشئ جو اظھار ڪيو ته سنڌ پاڪستان جي ڪم آئي. 23.6.1956: ملڪ ٺھڻ جي نون سالن کان پوء سرڪار فيصلو ڪيو ته اڳتي 23 مارچ ”قومي ڏينھن" طور ملهايو ويندو. 23.6.1988: پير پاڳاري ضياء الحق کي پاڪستان مسلم ليگ جي صدر ٿيڻ جي آڇ ڏني. ************** {23 جون تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون} [جنم ڏينهن:] 23 جون 1834ع قَاضي عبدالنبي شڪارپوري جي پيدائش ٿي. 23 جون 1938ع شاعر محمد بخش ”حافظ“(نوان جتوئي) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 23 جون 1940ع شاعره لڪشمي جيوتي (ڪراچي / الهاس نگر) جي پيدائش ٿي۔ 23 جون 1954ع ڪشمور سان تعلق رکندڙ صحافي جئه رام داس بجاج جو جنم ڏينهن آهي. [وڇوڙو:] 23 جون 1901ع مذهبي عالم مولوي غلام رسول تنيو جو انتقال ٿيو. 23 جون 1941ع مذهبي عالم مولوي غلام محمد ٻنوي جو انتقال ٿيو. 23جون 1948ع عالم مولوي محمد سليمان واعظ جو انتقال ٿيو. 23 جون 1948ع عالم حڪيم معين الدين خيانروي جو انتقال ٿيو. 23 جون 1974ع مولوي نذير حسين جتوئي (لاڙڪاڻو) جو انتقال ٿيو. 23 جون 1980ع اندرا گانڌي جو پُٽ سنجي گانڌي هڪ جهاز حادثي جو شڪار ٿي ويو. 23 جون 1989ع سياستدان ايم اي قريشئ جو لاڏاڻو ٿيو. 23 جون 2004ع مذهبي عالم عزيز الله جروار جو انتقال ٿيو.

Tuesday, 21 June 2022

Sindh in history today (22nd June). By. Dr. Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (22nd JUNE) 22nd June BIRTH DATES 1. Fatihchand Wasvani (Educationist & Writer/ birth 22th June 1894), 2. G.Allana (Karachi/Freedom Fighter & Poet/ birth 22th June 1906), 3. Narain Shyam (Naushero Feroz/Poet/ birth 22th June 1922), 4. Qaim-u-ddin Mangi (Journalist/ birth 22th June 1924), 5. Nizamuddin Memon (Shikarpur > Larkano/Social worker/ birth 22th June 1925), 6. Qalab Ali Tiklo (Writer/1926), Kirat Mihrchandani (Writer/ birth 22th June 1937), 7. Sikandar Sarwan (Writer & Social worker/ birth 22th June 1957), 8. Sultan Ahmad ‘Sultan’ (Poet/ birth 22th June 1960), 9. Rauf Paras Dayo (Ghotki/Poet/ birth 22th June 1964), 22nd June DEATH DATES 1. Mai Bakhtawar (First lady from Hari Movement/Killed by landlord/ death 22nd June 1947), 2. Syed Ali Akbar Shah (Mehar/Freedom Fighter, Poet & Social worker/ death 22nd June 1969), 3. Moulvi Allah Bux Tunio (Religious Scholar/ death 22nd June 1982). 22nd June EVENTS 1836: Colonel Pottenger sends report to the Government of India appraising it of the health condition of Mir Noor Muhammad Khan who was ill since days. (Source: His letter No.56). 1948: India introduces permit-system for who so ever from Pakistan will visit India. It was to curb the return of Indian Muslim migrants to India. (Source: Newspapers) 1949: NWFP Government impose ban on migration of Pathans to Sindh (Source: Newspapers). 1950: Khan M.Akram and Shaikh Muzaffar, both editors from Multan resign from Journalist Association headed by Pir Ali Muhammad Shah Rashdi. Pakistan journalism was the first sector that accepted and promoted ‘provincialism’ and other negative influences.(Source: Interview with Pir Ali Muhammad Shah Rashdi, by Dr.Pathan). 1966: Z.A.Bhutto gets unprecedented welcome as a Hero at Lahore Railway station. He had left Government due to differences with President Ayub on Tashkent Agreement. (Source: “Source-Material on Bhutto family”, compiled by Gul Hayay Institute). 1969: Pakistan Democratic Party is formed with the merger of four parties namely Awami League (Nasrullah Group), National Democratic Front, Nizam-i-Islam and Justice Party. (Source: Newspapers). 1972: In protest against economic policy of PPP Government, Stock Market start starts strike that will be observed for two days. (Source: Newspapers). 1978: Z.A.Bhutto appoints his daughter Benazir Bhutto as PPP Chairperson (Source: ‘Source-Material on Bhutto family”, Compiled by Gul Hayat Institute). Translation into Sindhi Sindh in history today (22th June). Slection of Events from two Centuries of Sindh History, in Chronological order and with interpretation. Reseach by Dr.Pathan. 22 جون جي حوالي سان سنڌ جي "واقعاتي تاريخ".( ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ جي تحقيق ۽ تاريخ ٻڌائڻ وارو روزانو سنواريل, وڌايل ۽ نظرثاني ڪيل سلسلو.) *************** توجه طلب واقعا *************** 22.6.1840: سنڌ لاء فرنگي پوليٽيڪل ايجنٽ اڄ حيدرآباد مان پنهنجئ سرڪار کي ٻڌائي ٿو ته مير حڪمرانن شڪارگاهن کان سواء باقي درياه ويجهو ٻيلن مان ڪاٺ لاء وڻن وڍڻ جا پروانا ڏنا آھن, جيڪي مون انھن کي ڏياري موڪليا آھن, جيڪي سنڌوندئ ۾ اسان جا آگبوٽ ھلائن ٿا. هو هاڻي ضرورت وقت ۽ مطابق اتان جي ماڻھن کي جهنگل ڪٽڻ جو ٺيڪو ڏئي سگهندا ۽ آگبوٽ سروس لاء گهربل ڪوئلو/ڪاٺ/اينڌن حاصل ڪري سگهندا. 22.6.1840: هن دور ۾ فرنگين ميرن ۽ سنڌ بابت منظم نموني سان "انٽيليجنس رپورٽ" لکڻ شروع ڪئي, جيڪا پنهنجي سرڪار کي موڪليندا رهيا. اڄ حيدرآبادي ميرن بابت "انٽيليجنس رپورٽ“ ۾ لکيو ويو آھي ته مير نور محمد ۽ مير صوبدار خان ۾ انھئ ڳالھ تي اختلاف پيدا ٿيا آھن ته مير نور محمد ميرپور خاص جي حڪمران مير شير محمد ڏانھن ڏک ڏوراپي جو خط لکندي يا فرنگين سان هن جي شڪايت ڪندي مير صوبدار خان جو نالو وچ ۾ ڇو ٿو آڻي يا خط ۾ ڇو ٿو لکي. مير صوبدار خان جو چوڻ آھي ته هو ڄاڻي ۽ مير شير محمد ڄاڻي. ان ڪري خطن ۾ مون کي ڌر نه بڻايو. مير شير محمد سان منھنجا سٺا ۽ دوستئ وارا لاڳاپا آھن ۽ اهي ڪنهن غلطفهمئ ڪري خراب نه ٿيڻ گهرجن. 22.6.1920: آل انڊيا خلافت ڪميٽئ هندستان جي وائسراء کي درخواست لکي گهر ڪئي ته ترڪن سان "صلح جي شرطن" ۾ نرم رويو ۽ سٺو برتاء ڪيو وڃي. انھئ درخواست/گذارش نامي تي جن سنڌ مان دستخط ڪيا, اهي آھن: سيٺ حاجي عبدالله هارون, مولانا تاج محمود امروٽي, منشي امين الدين, شيخ عبدالمجيد سنڌي, پير اسدالله شاه ٽکڙائي, مولانا محمد صادق کڏي وارو, جان محمد جوڻيجو, پير رشدالله شاه, محمد هاشم مخلص ۽ خليق مورائي. 22.6.1949: جيئن ته سنڌ اڳ ئي پناهگيرن جي آمد ۽ آبادڪارئ جي بحران ۾ منجهيل هئي, انھئ صورتحال کي ڌيان ۾ رکندي سرحد (ڪي.پي.ڪي) حڪومت پابندي مڙھي ته پٺاڻ سنڌ ڏانھن هجرت نه ڪن. 22.6.1950: هي اهو دور هئو, جنهن ۾ پير علي محمد شاه جو ملڪي صحافت ۾ وڏو نالو هو. پر ٻولي ۽ علاقائيت وارين نفرتن سندس انھئ حيثيت کي ڇيهو رسايو. هو جنرلسٽ ائسوسيئيشن جو صدر هو. هن دور ۾ ھن خلاف صحافين ۽ ايڊيٽرن تحريڪ هلائي. اڄ ملتان جي ٻن ايڊيٽرن (خان محمد اڪرم ۽ شيخ مظفر) ”جنرلسٽ ائسوسيئيشن“ تان استعيفا ڏني. 22.6.1966: صدر ايوب سان اختلاف ڪري ۽ وزارت تان استعيفا ڏئي, ذوالفقار علي ڀٽو لاهور پهتو ته ريلوي اسٽيشن تي سندس تاريخي ۽ بي مثال آڌر ڀاء ڪيو ويو. 22.6.1969: اڄ ”پاڪستان ڊيموڪريٽڪ الائنس" نالي سياسي جماعتن جي هڪ ٻئي ۾ ضم ٿيڻ واري اتحاد جنم ورتو. انھئ ۾ نئشنل ڊيموڪريٽڪ فرنٽ, عوامي ليگ (نصرالله گروپ), نظام اسلام ۽ جسٽس پارٽي شامل ٿيون. 22.6.1972: پيپلز پارٽي حڪومت جي معيشت بابت پاليسين خلاف احتجاج ڪندي اسٽاڪ مارڪيٽ ٻن ڏينھن جي هڙتال شروع ڪئي. 22.6.1992: ڪراچئ ۾ فوجي عملدارن صحافين وٺي ايم.ڪيو.ايم جا ڪيترا "ٽارچر سيل" ڏيکاريا. ملڪي سياست ۾ دهشتگردئ جو هي هڪ ڀيانڪ روپ هو, جنهن ۾ سنڌين کي ٻين جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ نشانو بڻايو ويندو هو. *************** {22 جون تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون} [جنم ڏينهن:] 22 جون 1860ع شاعر سوامي گنگارام ڀاونداس (چڪ) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 22 جون 1906ع شاعر، تاريخدان، سياستدان ۽ اڳوڻي ميئر ڪراچي جي الاناجو جنم ڏينهن آهي. 22 جون 1924ع صحافي قائم الدين منگي (پنجو ديرو) جو جنم ڏينهن آهي. 22 جون 1925ع تعليمي ميدان ۾ ڪاوشون ڪندڙ نظام الدين ميمڻ (شڪارپور) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 22 جون 1926ع ليکڪ قلب علي ٽڪلو جو جنم ڏينهن آهي. 22 جون 1956ع سياستدان شاهه محمود قريشئ جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 22 جون 1957ع ليکڪ سڪندر سرواڻ (شڪارپور) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 22 جون 1964ع ليکڪ ۽ سماجي اڳواڻ رئوف پارس دايو (گهوٽڪي) جو جنم ڏينهن آهي. 22 جون 1978ع ليکڪ ارباب پلهه جو جنم ڏينهن آهي. 22 جون 1983ع شاعر ساحل سيتائي جو جنم ڏينهن آهي. [وڇوڙو:] 22 جون 1947ع هاري تحريڪ جي شهيد بختاور لاشاريئ جي شهادت جو ڏهاڙو آهي. 22 جون 1969ع شاعر، سماجي اڳواڻ ۽ مذهبي اسڪالر سيد علي اڪبر شاهه (ميهڙ) جو لاڏاڻو ٿيو. 22 جون 1982ع مذهبي اسڪالر مولوي الله بخش تنيو انتقال ڪري ويو. 22 جون 1992ع مشهور لوڪ فنڪار ڍول فقيرجو انتقال ٿيو.

Monday, 13 June 2022

Sindh in history today (14th June). By.Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (14th JUNE) 14th June BIRTH DATES 1. Pir Ghulam Hyder Shah Bulrai (Saint & Politician/ birth 14th June 1895), 2. Akhund Azizullah Memon (Matiari/Religious Scholar & Poet/ birth 14th June 1746) 3. Allah Rakhio Gorar (Sojhro/Writer/ birth 14th June 1935), 4. Qazi Umed Ali (Suhrab Zardari /Writer/ birth 14th June 1935), 5. Qamar Abbasi (Shahdadpur/Writer/ birth 14th June 1940), 6. Allag Dino ‘Dukhi’Abro (Badah/Poet/ birth 14th June 1943), 7. Jewatram (Ghotki/Journalist/ birth 14th June 1948), 8. Manzoor ‘Musafir’ (Poet/ birth 14th June 1960), 9. Kumar Ghanshyani (Ahmadabad/Artist/ birth 14th June 1961), 10. Hyder Bux ‘Aziz’ (Poet/ birth 14th June 1962), 11. Abdul Qadir Soomro (Tando Muhammad Khan/Ex-MPA/ birth 14th June 1964), 12. Ahsan Zangejo (Mehar/Writer/ birth 14th June 1974), 13. Shaikh Irshad (Sukkur/Writer/ birth 14th June 1979), 14th June DEATH DATES 1. Pir Sahib Dino Bulrai (Saint/ death 14th June 1914), 2. Ghulam Hussain Mangi (Larkano/Journalist & Political Activist/ death 14th June 1974) 14th June EVENTS 1916: The Young Amils’ Association of Karachi elects its Managing Committee composing of Durgdas B.Advani, Hotchand Chdomal, Khanchand Parmanand; Chandiram Manikraj; Bulchand Khemchand; Gobindram Dharamdas; Shamdas Partabrai; Khanchand Gopaldas; and Rewachand Wasanmal. (Source: Annual Report of the Association). 1948: Army is responsible to protect people and the country, says Quaid-i-Azam, while addressing military officers in Quetta.(Source; Quaid-i-Azam Papers) 1949: Prime Minister, Liaquat Ali Khan visits Muhajir Camp at Wah and assures them very support. (Source: Newspapers). 1950: Karachi and Tahran are connected with Radio Telegram service (Soure: Ibd). 1955: Accused in Rawalpindi Conspiracy case are granted bail. Sajjad Zaheer, Faiz Ahmad Faiz and others get relief. (Source; Ibd) 1961: Government of Pakistan takes over Associated Press of Pakistan-APP (Source: Ibd). 1970: All-Pakistan Suni Conference demands declaring of Socialism and Communism as unlawful (Source: Ibd). 1972: Urdu is made an official language in Punjab (Source: Ibd). 1973: Balochistan ANP defers its Civil Disobedience Movement in response to Wali Khan’s intervention. (Source: “ Source-Material on ANP’. Compiled by Gul Hayat). 1978: A Division Bench of the Sindh High Court holds Benazir’s detention illegal (Source: “Source-Material on Bhutto Family’ , compiled by the Gul Hayat Institute). 1982: Pakistan Mourns demise of King Khalid of Saudi Arabia (Source: Newspapers).

Sindh in history today (13th June). By. Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (13th JUNE) 13th June BIRTH DATES 1. Muhammad Usman Deplai (Deplo/Journalist, Writer & Freedom Fighter/ birth 13th June 1908), 2. Nisar Bazmi (Mirzapur/Poet/ birth 13th June 1924), 3. Master Muhammad Ibrahim (Singer/ birth 13th June 1930), 4. Abdul Qayoom ‘Taraz’ (Shikarpur/Poet/ birth 13th June 1935), 5. Abdul Hakim ‘Arshad’ (Poet/ birth 13th June 1939), 6. Kanaya Lal Methwani (Jaipur/Artist/ birth 13th June 1942), 7. Saleem Memon (Hala/Journalist/ birth 13th June 1964), 8. Irshad Khoso (Murad Khoso/Writer/ birth 13th June 1982), 13th June DEATH DATES 1. Syed Ahmad Thattvi (Saint/ death 13th June 1732), 2. Makhdoom Muhammad Aqil Salis (Religious Scholar/ death 13th June 1873), 3. Rewachand Advani (Journalist/ death 13th June 1944) 13th June EVENTS 1843: The Governor-General of India writes to Secret Committee telling that Major Outram has been sending me his notes but he never read before. Therefore, he do not know that what happened between Talpur Rulers and Charles Napier, and the role was played by Major Outram. (Source: “Correspondence related to Sinde”.-Papers presented to Parliament in 1843) 1844: The Government of India intends to establish dispensaries as an experimental measure at Shikarpur, Sukkur, Hyderabad and Karachi. Charles Napier, the Governor of Sindh is asked to submitt specific propositon, the plan and cost of buildings. (Source: Letter No.359 of the Govt. of India). 1943: The meeting of the Council Muslim League is held at Karachi with Quaid-i-Azam Muhammad Ali Jinnah in chair. G.M.Syed and Yousif Haroon are appointed as President and Secretary of the Sindh Muslim League respectively. (Source: Al-Waheed, Daily and other Newspapers). 1949: East and West Punjab Governments held meeting to discuss large scale kidnappinf of women. (Source: Newspapers). 1954: Arrests of political workers and leaders is condemned. Most of arrested were opposing One-Unit Scheme. (Source: Ibd). 1959:I have not killed Dr.Khan on my own, but, I was asked for the action, says Atta Muhammad, main accused in the murder. (Source: Newspapers). 1962:President Ayub’s cabinet takes oath. Muhammad Ali Bogra, Abdul Munam Khan, Z.A.Bhutto, Khan Habibullah Khan, Fazal Qadir Choudri and Waheed-u-Zaman are new ministers. (Source: Ibd). 1964: Pakistan will not take dictation from U.S.A. Her military aid to India is serious matter for Pakistan, says Foreign Minister, Z.A.Bhutto. (Source: ‘Source-Material on Bhutto family’ , compiled by Gul Hayat). 1973: NWFP Government indicates imposition of ban on ANP, if the party is inclined to work against the integration of Pakistan. 1977: PPP Government and PNA, both are hopeful of positive results of talks.

Friday, 10 June 2022

Sindh in history today (11th June). By. Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (11th JUNE) 11th June BIRTH DATES 1. Sufi Qurban (Bozdar Wada/Poet/ birth 11th June 1919), 2. Abdul Razaq Memon (Gambat/ Political Activist/ birth 11th June 1923), 3. Kala Raisinghani (Karachi - Mumbai/ Actress/ birth 11th June 1926), 4. Mian Ghous Muhammad Pirzado (Kotri Kabir/ Writer/ birth 11th June 1935), 5. Jagdesh Lakhyani (Naryad/ Writer/ birth 11th June 1957) 6. Shahmir Gadahi (Journalist/ birth 11th June 1978). 11th June DEATH DATES 1. Syed Ali Akber Shah Sani (Rohiri/ death 11th June 1923) 2. Tarip Alam Abro (Kambar Ali Khan/ Writer/ death 11th June 2011). 11th June EVENTS Part.2 1917: In the election, Karachi Citizens' Association elects it following office - bearers: Harchandrai Vishindas (President), Wadhomal Udharam & Mir Ayub (V.Ps), Durgdas B.Advani & R.K.Sidhva (Hon.Secretaries), Dr.D.G.Advani (Public Health Incharge), Jeramdas Doulatram (Education Incharge). Jamshed Mehta, Abdul Rahman, G.G.Chagla, Framroze and seven others are taken as members of the Managing Committee. (Source: A Chronology of the British Sindh, compiled by Gul Hayat Institute) 1927: Harchandrai Vishindas while giving an interview to a representative of 'The Hindu' reiterates his opposition to the separation of Sindh from Bombay Presidency. Irony of fate is that he was the first Sindhi politician, who projected the idea of separation of Sindh from Bombay Presidency! (Source: Janab Guzaryam Jan Seen, by G.M.Syed) Part.2 1943: The Congress decides to contest the bye - election to the Frontier Assembly and the Peshawar Municipal elections. (Source: Indian Annual Register, Vol -1) 1948: Sindh Muslim League Council asks Assembly members and ministers to resign in protest, if, the Federal Govt. seems to be determined to separate Karachi from Sindh.. In real, it was a some sort of face-saving, Karachi stood snached and no body resigned. (Source: Newspapers). !949: Tribal Confederation boycotts 'Baluchistan Advisory Committee' constituted by the Pakistan Government. (Source: Ibd) 1954: Arbab Abdul Ghafoor of NWFP Awami league is arrested under section 40 of the FCR. It is irony of fate that pololitical leaders of NWEP, Sindh and Bengal (East Pakistan) got very tough time at early stage. (Source:Ibd) "سنڌ جي واقعاتي تاريخ-(11 جون)- ڊاڪٽر درمحمد پٺاڻ جي تحقيق". [الف: ڪي واقعا]: 11.6.1832 ڪرنل پاٽينجر اڄ پنهنجئ سرڪار کي خيرپوري ۽ حيدرآبادي ميرن طرفان دستخط ٿيل معاهدا ڏياري موڪليا ۽ اهو لکيو ته ميرن واپاري ۽ تجارتي شئين تي خشڪئ رستي ڳاٽي ڀڳا محصول مڙھيا آھن, ان ڪري سنڌ جي تجارتي ۽ اقتصادي ترقي کي ڇيهو رسيو آھي ۽ هنن ميرن حڪمرانن جو اقتصادي اصولن ۽ ڳالهين ڏانھن ڪو ڌيان ڪونھي. سنڌوء مان اقتصادي ترقي جي فائدي وٺڻ بدران هنن جو سمورو ڌيان انھئ ڳالھ تي آھي ته سنڌو سندن شڪارگاهن کي شاداب رکي. پاٽينجر سنڌوء ڪنارن جي ڏکوئندڙ صورحال کان پنهنجئ حڪومت کي باخبر رکندي, ان جي آبي آمدرفت جي اهميت بابت تفصيلي رپورٽ به موڪلي ٿو. هو پنهنجئ سرڪار کي ٻڌائي ٿو ته جڏهن نادر شاه سنڌ تي ڪاهي آيو هو ته فقط هڪ شهر ٺٽي ۾ ئي لونگين ۽ اجرڪن ٺاهيندڙن پورهيتن جو تعداد چاليه هزار هو. هاڻي اها انڊسٽري ان اوج تي ناهي. پاٽينجر لکي ٿو ته سنڌ جي واپار جي تاريخ ۽ اهميت جي اندازي لڳائڻ لاء لنڊن جي "رائيل ايشياٽڪ سوسائٽئ جي رسالي" جو سال 1830-31 جو پرچو پڙھڻ گهرجي. 11.6.1857 سنڌ جي ڪمشنر اڄ صوبائي حڪومت کي لکيو ته فوجي ۽ تجارتي مفادن لاء اسان کي سکر کان ڍاڍر تائين ۽ ڪوٽڙئ کان ڊيسا تائين ريلوي لائين وڇائڻ گهرجي. ان لاء اجازت ڏني وڃي ته اسان ان جي سروي جو ڪم شروع ڪرايون. 11.6.1917 "ڪراچي سٽيزنس ائسوسيئيشن" هڪ فعال تنظيم هئي, جنھن ۾ ھندو, مسلمان ۽ پارسي ميمبر هوندا هئا. اڄ ان جون چونڊون ٿيون ۽ هي عهديدار چونڊيا ويا: هرچندراء وشنداس (صدر), واڌومل اڌارام ۽ مير ايوب (ٻئي نائب صدر), درگداس بي آڏواڻي ۽ آر.ڪي.سڌوا (ٻئي سيڪريٽري), جئرامداس دولترام (تعليمي مامرن جو سيڪريٽري). ان کان سواء ھڪ مئنيجنگ ڪيمٽي به چونڊي وئي. هن اين.جي.او جي قيام ۽ ڪارڪردگئ جو احوال گل حيات ۾ موجود آھي. 11.6. 1927 هرچندراء وشنداس اهو پهريون سنڌي سياستدان هو, جنھن سنڌ کي ممبئئ کان الڳ ڪرڻ جي ڳالھ ڪئي. اڳتي هلي هن انهئ تحريڪ جي مخالفت ڪئي. اڄ ”ھندو" اخبار کي انٽرويو ڏيندي هن چيو ته سنڌ کي ڪنهن به صورت ۾ ممبئي کان جدا نه ڪبو. [ياد رهي ته هو پاڻ سنڌ جو پهريون سياستدان هئو, جنهن سنڌ کي الڳ ڪرڻ جي ڳالھ ڪئي هئي] 11.6.1948 سنڌ مسلم ليگ ڪائونسل اڄ اسيمبلي ميمبرن ۽ وزيرن کي هدايت ڪئي ته جيڪڏهن وفاق ڪراچي کسڻ جي ضد تان نه ٿو لهي ته اهي انھئ صورت ۾ احتجاج طور اسيمبلي ميمبر ۽ وزير استعيفا ڏين. [ياد رهي ته استعيفا ڪنهن نه ڏني, پر وفاق جي اهڙي فيصلي کي سنڌ سرڪار قبول ڪيو]. *************** 11 جون تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون. *************** [جنم ڏينهن:] شاعر صوفي قربان علي “قربان” (بوزدار وڏا) 1919, ليکڪا ڪالا رائيسنگهاڻي (ڪراچي / بمبئي) 1926, ليکڪ ميان غوث محمد گوهر پيرزادو (ڪوٽڙي ڪبير) 1935, ليکڪ جڳديش لاکياڻي 1957, شاعر سلطان احمد علوي 1959 , صحافي شهمير خان گاڏهي 1978. [وڇوڙو:] , شاعر ۽ مصور طارق عالم ابڙو 2011.

Thursday, 9 June 2022

Sindh in history today (10th June). By. Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (10th JUNE) 10th June BIRTH DATES 1. Abu Shoukat Hamzo (Hanbah/Poet & Freedom Fighter/ birth 10th June 1894), 2. Gohar Sarwari (Poet/1913), 3. Tirath Hengorani (Karachi - Pono/Writer/ birth 10th June 1920), 4. Kishanchan:'Masroor' (Jacobabad - Indore/Poet/ birth 10th June 1920), 5. Ram 'Masum' (Poet/ birth 10th June 1925), 6. Ali Muhand 'Khaldi' (Thatto/Poet/ birth 10th June 1925), 7. Abdul Karim Laghari (Writer/ birth 10th June 1933), 8. Satram Rohra (Sukkur - Mumbai/Singer/ birth 10th June 1939), 9. Muhanad Haroon 'Amrat' (Poet/ birth 10th June 1948 ), 10. Haroon Channo (Chak/Artist/ birth 10th June 1948 ), 11. Rasul Bux Dris (Jhimpir/Writer/ birth 10th June 1953), 12. Ashok Sawlani (Nagpur/Singer/ birth 10th June 1957), 13. Younis Joyo (Abad/Writer/ birth 10th June 1963), 14. Sikandar 'Khumar' (Poet/ birth 10th June 1982), 15. Asad Jarwar (Ghotki/Poet/ birth 10th June 1994) 10th June DEATH DATES 1. Abdul Fatah Shah 'Majzub' (Poet/ death 10th June 1975) 10th June EVENTS Part. 1 1916: 'Sindh needs Autonomy' is the topic of lecture, followed by discussion, today. The NGO of Karachi, the Karachi Citizens' Association has arranged the program for creating political awareness and making minds to launch Movement for separation of Sindh from Bombay Presidency. Idea about separation was given by the British Commercial community, promoted by Hindu leader Harchandrai Vishindas and translated by Sindhi Muslim Upper class and rigorously opposed by Sindhi Hindus including Harchandrai Vishindas. (Source: various issues of the 'Kosid' and the 'Daily Gazette' & Dr.Pathan's 'Chronology'. 1949: Sindh Hari Committee decides to observe 'Mai Bhakhtawar Day' on 22th of June. (Source: Newspaper) Part. 2 1970: 'Pakistan Muhajir Mahaz' is formed at Karachi with Aims & Objects to protect rights of Muhajiren in changing situation (Source: Newspapers) 1971: Soviet Premier call for creating condusive conditions for return of millions of Bengalis who have flooded into India (Source: leading Newspapers) 1972: President Bhutto offers to pull out from CENTO & SEATO immediately if India renounce’s her defence aggrement with Soviet Union. (Ref:'Source-material on Bhutto family', compiled by Gul Hayat). 1974: Bangladesh, once part of Pakistan, becomes member of U.N.O. 1977: No any deadlock in talks. We are moving towards positive results, say PNA & PPP. Somewhere this positive approach is giving birth to a big even & move, that will take place within a month.

Wednesday, 8 June 2022

Sindh in history today (9th June). By.Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY (9th JUNE) 9th June BIRTH DATES 1. Shiam Fatnani (Poet/ birth 9th June 1919), 2. Bhagwanti Chandnani (Shikarpur > Mumbai/Writer/ birth 9th June 1927), 3. Bhartkumar Dingra (Hyderabad > Mumbai/Writer/ birth 9th June 1945), 4. Khalid Laghari (Writer/ birth 9th June 1952), 5. Shakel Jan Pathan (Shikarpur/Poet/ birth 9th June 1979), 6. Sarang Bijarani (Kandhkot/Poet/ birth 9th June 1990) 9th June DEATH DATES 1. Mir Khair Muhammad 'Zia' (Poet/ death 9th June 1930), 2. Haji Pir Bux Farooqi (Farooqabad/Poet/ death 9th June 1951), 3. Makhdoom Ghulam Hyder (Hala/Sajadah Nashin/Politician/ death 9th June 1953), 4. Dildar Ahmad 'Adib' (Poet/ death 9th June 1968), 5. Mukhtiar Ghumro (Keti/Poet/ death 9th June 2009). 9th June EVENTS Part 1 1910: Prof. T.L.Vaswani leaves for Barlin to participate in 'World Congress of the Free Christianity and Religious progress'.

Tuesday, 7 June 2022

Sindh in history today (8th June). By.Dr.Pathan

SINDH IN HISTORY TODAY By Dr. Dur Muhammad Pathan [I am here to create friendship between Past & Present & apprise Sindhis & their well-wishers of glorious past.] 8th June 8th June BIRTH DATES 1. Ahmed Khan Asif Misrani (Mitho Babur/Poet & Scholar/1922), 2. Fida Surhio (Tando Muhammad Khan/Writer/1932), 3. Vasdev Motiani (Karachi-> Ajmir/Social Worker/1936), 4. Abid Sindhi (Sujwal/Poet/1954), 5. Mushtaq Abbasi (Writer/1957), 6. Padmani Kamal (Poetess/1958) 7. Zakir Hussain Khati (Jati/Poet/1962), 8. Kaka Nizam Uddin(Hala/Poet/1963), 8th June DEATH DATES Shaikh Babu Muhmmad Suleman (Journalist & Politicians/1908) 8th June EVENTS 1843: Mir Hussain Ali Khan writes from Sassor to the Court of Directors. It is a short statement of his history, that gives an account of betrayal British and un - friendly attitude with Sindh Rulers. He ends his petition with request that 'restore me with honor and dignity to my country and relations. In return for which kindness I will obey and serve to British Govt. as long as I live.' 1850: The Sindh Govt. decides to build Travellers bungalows at Karachi and at places between Karachi and Thatta and Sanatorium at Karachi. Rough designs and estimates are submitted to the Govt. of Bombay for approval and sanction. 1917: Metharam Sajarasing inaugurates Publish Library at Rohri. It is opened by Satsri Dharamdas Mandal for Public. 1945: The freedom of India is one of the main measures advocated in the British Communist party election program. 1947: The All India Committee of the Hindu Mahasabha reiterates its opposition to partition of the country and declared that there will never be peace unless the separated are brought back into the Indian union and made its integrates parts. 1950: Pir Ali Muhammad Shah Rashdi resigns as the President of PNEC, and chapter is closed for Sindhis tohead and lead Journalists' community in the country. 1953: Thousands of people have sent appeals to the Governor - General for reviewing of the judgmentin Rawalpindi Conspiracy Case. 1956: Mirza Mumtaz Hussain Qazilbash, ex - minister Khairpur State is inducted in West Pakistan cabinet. kazi Fazul-u- Ullah, Mir Ali Ahmad Talpur and Abdul Sattar Pirzado are already ministers there. 1965: Second National Assembly under the 1962 Constitution, comes into existence. 197!: U.K recalls British Dy.High Commissioner from Dhaka. 1971: Eleven people are killed when police open fire on the labor procession in Karachi. 1989: Awami National Party snaps alliance with PPP. Negotiation with IJI start. 1991: Fifty passengers are killed in Rawalpindi bound Tezgam's collision with a goods train at Ghotki. Dr.Dur Muhammad Pathan Sindh in History today (8th June) اسان جي ترقئ نه ڪرڻ ۽ حالتن نه بدلائڻ جا سنڌ جي تاريخ اهو به هڪ سبب ٻڌائي ٿي ته اسان پنهنجي هڪ هٽي ۽ دوڪانداري قائم ڪرڻ لاء زنده ۽ مرحوم آدرشي شخيتن جي پوڄا ڪريون ٿا. انهئ آدرشي شخصيت کي هر درد جي دوا ۽ هر مسئلي جو حل چئي, پنهنجي نظرياتي ۽ فڪري گاڏئ کي هڪ هنڌ بيهاري ڇڏيون ٿا ۽ ارتقا جي عمل کي ڪندفهمئ جا ڪڙا هڻي, اڳتي هلڻ کان روڪي بيهاريون ٿا. اسان کان آدرش دوستي وسري وڃي ٿي ۽ راسخ عقيدي وارا شخصيت پرست بڻجي وڃون ٿا. حالانڪ هن دنيا ۾ الاهي ڪلام کان سواء ڪو حرف آخر ناهي ۽ اسان مان عقل ۽ علم ۾ ڪو به آخري شخص ڪونهي. مستقل ۾ ماضئ جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ ڏاها, سيبتا, بهادر ۽ بي باڪ انسان پيدا ٿيندا آھن. ان ڪري جڏهن اسان نئين نسل کي پنهنجي (مرحوم يا زنده) آدرش جو پيروڪار ۽ معتقد بڻايون ٿا ته هن کي شخصيت پرست ۽ غلام بڻايون ٿا. غلام پنهنجون حالتون ڪونه بدلائيندا آھن. ان ڪري شخصيت پرستئ بدران نئين نسل ۾ آدرشن/اصولن/قدرن/نظرين جي پوئواري ۽ سچائي ڪرڻ سيکارڻي آھي ۽ نئين نسل کي سمجهائڻو/ٻڌائڻو آھي ته اسان جو سياسي هادي/رهبر قوم کي جيڪو فلسفو/نظريو ڏئي ويو يا ڏئي رهيو آھي, نئين نسل کي ئي ان جي تشريح ڪرڻي آھي ۽ نئون نسل اڳ ۾ ٿيل اڻپوري ڪم جو اڳواڻ بڻجي پورائو ڪري. نئين نسل مان اڳواڻ تڏهن پيدا ٿيندا, جڏهن انھن ۾ ماضئ (هن کان اڳ) جي شخصيتن کي پرکڻ ۽ واقعن/حالتن سمجهڻ جي سگھ پيدا ٿئي. اها سگھ تاريخ پڙھڻ سان ئي پيدا ٿيندي آھي. اها سگھ رهبر ۽ رهزن جو فرق سمجهائيندي آھي ۽ اها سگھ واقعن جي سببن ۽ نتيجن جي ساڃھ ڏيندي آھي. ان لاء تاريخ پڙھڻ ”قومي فرض“ بڻجي پئي ٿو. آئون روزانو اچي, ان ڪري ئي اوهان کي تاريخ ٻڌائيندو آھيان. اڄ 8 جون جي حوالي سان اوهان سان هي ڳالهيون ڪرڻيون آھن: *************** توجه طلب واقعا *************** 8.6.1842: ايسٽ انڊيا ڪمپنئ حڪومت جي گورنر جنرل اڄ سليڪٽ ڪمٽئ کي خط لکي ٻڌايو ته افغانستان ۾ اسان جي فوجين جي جيڪا ڀينگ ٿي آھي, اهو ٻڌي مير حڪمرانن جو من وڌي ويو آھي ۽ اسان خلاف سازشن سٽڻ ۾ مصروف ٿي ويا آھن. هنن کي ٿوري ڇنڊ پٽڻ لاء سندن نالي خط لکي مون آئوٽرام کي ڏياري موڪليا آھن ۽ هو جڏهن مناسب ڄاڻندو ته منھنجا خط ميرن کي پهچائيندو. 8.6.1850: سرڪاري لکپڙھ مان پتو پئي ٿو ته ٺٽي ۽ ڪراچئ وچ ۾ سرڪاري بنگلن ۽ ڪراچئ ۾ سينٽوريم ٺھرائڻ جي ڪوشش ڪئي پئي وڃي. 8.6.1945: برطانيه جون سڀ ڌريون هن دور ۾ انھئ ڳالھ تي متفق ٿي چڪيون هيون ته هندوستان مان هٿ پٽڻ گهرجن. اهو ئي سبب آھي جو برٽش ڪميونسٽ پارٽئ پنھنجي چونڊن واري مينيفيسٽو ۾ ھندوستان جي آزادئ کي به شامل ڪيو. 8.6.1947: 1940 کان پوء "آزادئ جي تحريڪ" ورهاڱي جي تحريڪ بڻجي وئي ۽ مسلم ليگ ان کي "پاڪستان جي تحريڪ" طور مسلمانن ۾ عام ڪيو. ڪيترين غير مسلم ليگي مسلمانن جي جماعتن کان سواء, ڪانگريس ۽ هندو مهاسڀا ورهاڱي جي مخالفت ڪئي. پر پوء ڪانگريس انھئ ڳالھ تي راضي ٿي ته هندوستان کي ڀلي ورهائجي. اڄ ”ھندو مهاسڀا" طرفان بيان جاري ٿيو ته ملڪ کي ورهائڻ بدران ورهاڱو چاهيندڙن سان ڳالهيون ڪري کين راضي ڪجي ته جيئن ورهاڱو نه ٿئي. 8.6.1950: علي محمد شاه راشدي فرنگي دور جي آخري ڏهاڪي ۾ انتهائي سرگرم ۽ نامور سياستدان ٿي رهيو. پاڪستان ٺھيو ته هن صحافت جي دنيا وسائي ۽ ڪيترو عرصو "پاڪستان نيوز پيپرس ايڊيٽرس ڪائونسل" جو صدر ٿيو. پر ڪانو مئا ڪونه هئا جو لولو حج تي پيو هلي. راشدئ خلاف وڏي تحريڪ هلي. تان جو اڄ ھن صدارت تان استعيفا ڏني. 8.6.1953: "راولپنڊي سازش ڪيس" ۾ ملزمن خلاف فيصلو آيو ته گورنر جنرل کي هزارين اپيلون ڪيون ويون ته ڏنل سزائن تي نظرثاني ڪري. [تان جو اڳتي هلي انھن سزائن تي عمل نه ٿيو] 8.6.1856: اولھ پاڪستان حڪومت ۾ قاضي فضل الله, مير علي احمد ٽالپور ۽ عبداستار پيرزادي کي وزير طور کنيون ويون. 8.6.1977: پي.اين.اي جي سيڪريٽري جنرل پروفيسر غفور احمد پڌرو ڪيو ته پي.ي.پي ۽ سندس پارٽئ وچ ۾ طئي ٿي چڪو آھي ته موجوده اسيمبليون جلد ٽوڙيون وينديون. [ ڀٽي جو تختو اونڌو ڪرڻ کان اڳ پي.پي.پي ۽ پي.اين.اي وچ ۾ سياسي مامرو گهڻي ڀاڱي حل ٿي چڪو هو. ] 8.6.1989: عوامي نئشنل پارٽئ وارن پيپلز پارٽئ سان سياسي ناتا ٽوڙي فيصلو ڪيو ته هاڻي آء.جي.آء وارن سان ياري رکبي. 8.6.1991: گهوٽڪئ وٽ تيزگام جو مال گاڏي سان ٽڪر ٿيو. هن حادثي ۾ 50 مسافر مري ويا. {8 جون تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون} [جنم ڏينهن:] 8 جون 1884ع سوامي ڄيٺانند عرف سوامي اچل پرساد ناٿاڻئ جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 8 جون 1932ع ليکڪ فدا سرهيو جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 8 جون 1936ع سماجي ورڪر واسديو موٽياڻي (ڪراچي / اجمير) جو جنم ڏينهن آهي. 8 جون 1954ع شاعر عبدالله عابد سنڌي جو ڏينهن آهي. 8 جون 1957ع ليکڪ مشتاق عباسي جو جنم ڏينهن آهي. 8 جون 1958ع ليکڪا پدمڻي ڪمل جو جنم ڏينهن آهي. [وڇوڙو:] 8 جون 1590ع مذهبي عالم مخدوم عباس پاٽائئ جي وفات ٿي. 8 جون 1908ع صحافي شيخ بابو محمد سليمان جي وفات ٿي.